Nie jest bezpodstawny wniosek, \u017ce maski chirurgiczne i p\u0142\u00f3cienne, u\u017cywane tak jak obecnie (bez innych form ochrony PPE), nie maj\u0105 \u017cadnego wp\u0142ywu na kontrol\u0119 przenoszenia wirusa Covid-19. Aktualne dowody sugeruj\u0105, \u017ce maski na twarz mog\u0105 by\u0107 rzeczywi\u015bcie szkodliwe. Materia\u0142 dowodowy wskazuje, \u017ce maski na twarz s\u0105 w du\u017cej mierze nieskuteczne.<\/em><\/strong><\/p>\n\n\n\n
Skupiam si\u0119 na maseczkach na twarz COVID i przewa\u017caj\u0105cej nauce, kt\u00f3r\u0105 dysponujemy od prawie 20 miesi\u0119cy. Chcia\u0142bym jednak poruszy\u0107 temat masek na poziomie 50.000 st\u00f3p w odniesieniu do restrykcyjnej polityki blokowania w og\u00f3le. Opieram si\u0119 na doskona\u0142ej pracy wykonanej przez Gupt\u0119, Kulldorffa i Bhattachary\u0119 w ramach Great Barrington Declaration (GBD) oraz na podobnym impulsie ze strony dr Scotta Atlasa (doradcy prezydenta Trumpa), kt\u00f3ry, podobnie jak ja, by\u0142 zdecydowanym zwolennikiem skoncentrowanego rodzaju ochrony, opartego na podej\u015bciu stratyfikowanym ze wzgl\u0119du na wiek i ryzyko.<\/p>\n\n\n\n
Poniewa\u017c bardzo wcze\u015bnie przekonali\u015bmy si\u0119, \u017ce blokady by\u0142y najwi\u0119kszym b\u0142\u0119dem w historii zdrowia publicznego. Znali\u015bmy histori\u0119 i wiedzieli\u015bmy, \u017ce to si\u0119 nie uda. Wiedzieli\u015bmy r\u00f3wnie\u017c bardzo wcze\u015bnie o stratyfikacji ryzyka COVID. Niestety, nasze dzieci jeszcze przez dziesi\u0105tki lat b\u0119d\u0105 ponosi\u0107 katastrofalne konsekwencje, nie tylko edukacyjne, g\u0142\u0119boko b\u0142\u0119dnej polityki zamykania szk\u00f3\u0142 (szczeg\u00f3lnie nasze dzieci z mniejszo\u015bci, kt\u00f3re najmniej mog\u0142y sobie na to pozwoli\u0107). Wiele os\u00f3b jest nadal zmuszanych do noszenia masek i karanych za ich brak.<\/p>\n\n\n\n
Poni\u017cej przedstawiam „materia\u0142 dowodowy” na temat maskowania (n=167 bada\u0144 i dowod\u00f3w), na kt\u00f3ry sk\u0142adaj\u0105 si\u0119 badania por\u00f3wnawcze skuteczno\u015bci, jak r\u00f3wnie\u017c powi\u0105zane dowody i raporty wysokiego szczebla. Do tej pory dowody s\u0105 stabilne i jednoznaczne, \u017ce maski nie dzia\u0142aj\u0105 w celu zwalczania wirusa i mog\u0105 by\u0107 szkodliwe, szczeg\u00f3lnie dla dzieci.<\/p>\n\n\n\n
Tabela 1: Dowody na temat masek na twarz COVID-19 oraz nakazu stosowania masek i ich szkodliwo\u015bci.<\/strong><\/p>\n\n\n\n
| MASKI – NIEEFEKTYWNO\u015a\u0106<\/strong><\/td> | <\/td><\/tr> |
| 1) Skuteczno\u015b\u0107 dodania zalecenia stosowania masek do innych \u015brodk\u00f3w zdrowia publicznego w celu zapobiegania zaka\u017ceniom SARS-CoV-2 u os\u00f3b nosz\u0105cych maski w Danii<\/a>, Bundgaard<\/a>, 2021<\/td> | „Zaka\u017cenie SARS-CoV-2 wyst\u0105pi\u0142o u 42 uczestnik\u00f3w, kt\u00f3rym zalecono maski (1,8%) i u 53 uczestnik\u00f3w z grupy kontrolnej (2,1%). R\u00f3\u017cnica mi\u0119dzy grupami wynosi\u0142a -0,3 punktu procentowego (95% CI, -1,2 do 0,4 punktu procentowego; P = 0,38) (iloraz szans, 0,82 [CI, 0,54 do 1,23]; P = 0,33). Wielokrotna imputacja uwzgl\u0119dniaj\u0105ca utrat\u0119 follow-up da\u0142a podobne wyniki… zalecenie noszenia masek chirurgicznych jako uzupe\u0142nienie innych \u015brodk\u00f3w zdrowia publicznego nie zmniejszy\u0142o wska\u017anika zaka\u017ce\u0144 SARS-CoV-2 w\u015br\u00f3d os\u00f3b nosz\u0105cych maski o ponad 50% w spo\u0142eczno\u015bci o umiarkowanych wska\u017anikach zaka\u017ce\u0144, pewnym stopniu dystansu spo\u0142ecznego i rzadkim powszechnym stosowaniu masek.”<\/td><\/tr> |
| 2) Transmisja SARS-CoV-2 w\u015br\u00f3d rekrut\u00f3w morskich podczas kwarantanny,<\/a> Letizia, 2020 r.<\/td> | „Nasze badania wykaza\u0142y, \u017ce w grupie rekrut\u00f3w wojskowych, g\u0142\u00f3wnie m\u0142odych m\u0119\u017cczyzn, oko\u0142o 2% uzyska\u0142o wynik pozytywny na obecno\u015b\u0107 SARS-CoV-2, co stwierdzono metod\u0105 qPCR, podczas 2-tygodniowej, \u015bci\u015ble egzekwowanej kwarantanny. Zidentyfikowano wiele niezale\u017cnych skupisk przenoszenia szczepu wirusa… wszyscy rekruci nosili dwuwarstwowe maski z tkaniny przez ca\u0142y czas przebywania w pomieszczeniach i na zewn\u0105trz.”<\/td><\/tr> |
| 3) Interwencje fizyczne maj\u0105ce na celu przerwanie lub ograniczenie rozprzestrzeniania si\u0119 wirus\u00f3w oddechowych<\/a>, Jefferson, 2020 r.<\/td> | „Istniej\u0105 dowody o niskim stopniu pewno\u015bci, pochodz\u0105ce z dziewi\u0119ciu bada\u0144 (3507 uczestnik\u00f3w), \u017ce noszenie maski mo\u017ce mie\u0107 niewielki wp\u0142yw lub nie mie\u0107 \u017cadnego wp\u0142ywu na wynik choroby grypopodobnej (ILI) w por\u00f3wnaniu z nienoszeniem maski (wsp\u00f3\u0142czynnik ryzyka (RR) 0,99, 95% przedzia\u0142 ufno\u015bci (CI) 0,82 do 1,18). Istniej\u0105 dowody o umiarkowanej pewno\u015bci, \u017ce noszenie maski prawdopodobnie ma niewielki wp\u0142yw lub nie ma \u017cadnego wp\u0142ywu na wynik grypy potwierdzonej laboratoryjnie w por\u00f3wnaniu z nienoszeniem maski (RR 0,91, 95% CI 0,66 do 1,26; 6 bada\u0144; 3005 uczestnik\u00f3w)… \u0142\u0105czne wyniki bada\u0144 z randomizacj\u0105 nie wykaza\u0142y wyra\u017anego zmniejszenia liczby infekcji wirusowych uk\u0142adu oddechowego w przypadku stosowania masek medycznych\/chirurgicznych podczas grypy sezonowej.”<\/td><\/tr> |
| 4) Wp\u0142yw maskowania spo\u0142eczno\u015bci na badanie COVID-19: Cluster-Randomized Trial in Bangladesh<\/a>, Abaluck, 2021 r. Heneghan et al<\/a>.<\/td> | Badanie klasterowe z randomizacj\u0105 dotycz\u0105ce promocji masek na poziomie spo\u0142eczno\u015bci lokalnej na obszarach wiejskich Bangladeszu od listopada 2020 r. do kwietnia 2021 r. (N=600 wiosek, N=342 126 doros\u0142ych). Heneghan pisze: „W badaniu przeprowadzonym w Bangladeszu<\/a> maski chirurgiczne zmniejszy\u0142y liczb\u0119 objawowych zaka\u017ce\u0144 COVID od 0 do 22%, podczas gdy skuteczno\u015b\u0107 masek tkaninowych spowodowa\u0142a wzrost od 11% do 21% spadku. W zwi\u0105zku z tym, na podstawie tych randomizowanych bada\u0144, wydaje si\u0119, \u017ce maski dla doros\u0142ych nie maj\u0105 \u017cadnej skuteczno\u015bci lub jest ona ograniczona.”<\/td><\/tr> |
| 5) Evidence for Community Cloth Face Masking to Limit the <\/a>Spread of SARS-CoV-2: A Critical Review<\/a>, Liu\/CATO, 2021.<\/td> | „Dost\u0119pne dowody kliniczne dotycz\u0105ce skuteczno\u015bci masek na twarz s\u0105 niskiej jako\u015bci, a najlepsze dost\u0119pne dowody kliniczne w wi\u0119kszo\u015bci nie wykaza\u0142y skuteczno\u015bci, przy czym w czternastu z szesnastu zidentyfikowanych randomizowanych bada\u0144 kontrolowanych por\u00f3wnuj\u0105cych maski na twarz z badaniami bez masek nie stwierdzono statystycznie istotnych korzy\u015bci w grupach docelowych. Z szesnastu metaanaliz ilo\u015bciowych osiem by\u0142o niejednoznacznych lub krytycznych w kwestii tego, czy dowody przemawiaj\u0105 za publicznym zaleceniem stosowania masek, a pozosta\u0142e osiem popiera\u0142o publiczn\u0105 interwencj\u0119 w sprawie masek na podstawie ograniczonych dowod\u00f3w, g\u0142\u00f3wnie w oparciu o zasad\u0119 ostro\u017cno\u015bci.”<\/td><\/tr> |
| 6) \u015arodki niefarmakologiczne stosowane w przypadku pandemii grypy w plac\u00f3wkach opieki pozaszpitalnej – \u015brodki ochrony osobistej i \u015brodki ochrony \u015brodowiska<\/a>, CDC\/Xiao, 2020 r.<\/td> | „Dowody pochodz\u0105ce z 14 randomizowanych bada\u0144 kontrolowanych tych \u015brodk\u00f3w nie potwierdzi\u0142y znacz\u0105cego wp\u0142ywu na przenoszenie grypy potwierdzonej laboratoryjnie… w \u017cadnym z bada\u0144 dotycz\u0105cych gospodarstw domowych nie odnotowano znacz\u0105cego zmniejszenia liczby wt\u00f3rnych zaka\u017ce\u0144 wirusem grypy potwierdzonych laboratoryjnie w grupie stosuj\u0105cej maski twarzowe… og\u00f3lne zmniejszenie ILI lub przypadk\u00f3w grypy potwierdzonych laboratoryjnie w grupie stosuj\u0105cej maski twarzowe nie by\u0142o znacz\u0105ce w \u017cadnym z bada\u0144.”<\/td><\/tr> |
| 7) CIDRAP: Maski dla wszystkich dla COVID-19 nie s\u0105 oparte na rzetelnych danych<\/a>, Brosseau, 2020<\/td> | „Zgadzamy si\u0119, \u017ce dane potwierdzaj\u0105ce skuteczno\u015b\u0107 masek tkaninowych lub os\u0142on na twarz s\u0105 bardzo ograniczone. Dysponujemy jednak danymi z bada\u0144 laboratoryjnych, kt\u00f3re wskazuj\u0105, \u017ce maski tkaninowe lub os\u0142ony twarzy maj\u0105 bardzo nisk\u0105 skuteczno\u015b\u0107 filtrowania mniejszych cz\u0105steczek, kt\u00f3re naszym zdaniem s\u0105 w du\u017cej mierze odpowiedzialne za przenoszenie zaka\u017cenia, szczeg\u00f3lnie u os\u00f3b przed zaka\u017ceniem lub bezobjawowych, kt\u00f3re nie kaszl\u0105 ani nie kichaj\u0105….Chocia\u017c popieramy noszenie masek przez og\u00f3\u0142 spo\u0142ecze\u0144stwa, nadal uwa\u017camy, \u017ce maski materia\u0142owe i os\u0142ony twarzy prawdopodobnie b\u0119d\u0105 mia\u0142y ograniczony wp\u0142yw na zmniejszenie przenoszenia COVID-19, poniewa\u017c maj\u0105 minimaln\u0105 zdolno\u015b\u0107 zapobiegania emisji ma\u0142ych cz\u0105stek, oferuj\u0105 ograniczon\u0105 ochron\u0119 osobist\u0105 w odniesieniu do wdychania ma\u0142ych cz\u0105stek i nie powinny by\u0107 zalecane jako zamiennik fizycznego dystansu lub ograniczenia czasu przebywania w zamkni\u0119tych pomieszczeniach z wieloma potencjalnie zaka\u017anymi osobami.”<\/td><\/tr> |
| 8) Uniwersalne maskowanie w szpitalach w erze Covid-19<\/a>, Klompas\/NEJM, 2020 r.<\/td> | „Wiemy, \u017ce noszenie maski poza plac\u00f3wkami s\u0142u\u017cby zdrowia w niewielkim stopniu, je\u015bli w og\u00f3le, chroni przed zaka\u017ceniem. W\u0142adze odpowiedzialne za zdrowie publiczne definiuj\u0105 znacz\u0105ce nara\u017cenie na zaka\u017cenie wirusem Covid-19 jako kontakt twarz\u0105 w twarz w odleg\u0142o\u015bci do 6 st\u00f3p z pacjentem z objawami zaka\u017cenia wirusem Covid-19, kt\u00f3ry trwa co najmniej kilka minut (a niekt\u00f3rzy twierdz\u0105, \u017ce ponad 10 minut lub nawet 30 minut). Szansa zara\u017cenia si\u0119 wirusem Covid-19 w wyniku przypadkowej interakcji w przestrzeni publicznej jest zatem minimalna. W wielu przypadkach d\u0105\u017cenie do powszechnego maskowania jest odruchow\u0105 reakcj\u0105 na niepok\u00f3j zwi\u0105zany z pandemi\u0105… W plac\u00f3wkach s\u0142u\u017cby zdrowia rachunek mo\u017ce by\u0107 jednak inny. Przede wszystkim maska jest podstawowym elementem wyposa\u017cenia ochrony osobistej (PPE), kt\u00f3rego potrzebuj\u0105 lekarze opiekuj\u0105cy si\u0119 objawowymi pacjentami z infekcjami wirusowymi uk\u0142adu oddechowego, wraz z fartuchem, r\u0119kawiczkami i ochron\u0105 oczu… Sama maska nie jest panaceum. Maseczka nie ochroni personelu medycznego opiekuj\u0105cego si\u0119 pacjentem z aktywnym wirusem Covid-19, je\u015bli nie b\u0119dzie jej towarzyszy\u0107 skrupulatna higiena r\u0105k, ochrona oczu, r\u0119kawiczki i fartuch. Sama maska nie uchroni pracownik\u00f3w opieki zdrowotnej z wczesnym stadium Covid-19 przed zanieczyszczeniem r\u0105k i rozprzestrzenieniem wirusa na pacjent\u00f3w i wsp\u00f3\u0142pracownik\u00f3w. Skupienie si\u0119 wy\u0142\u0105cznie na uniwersalnej masce mo\u017ce paradoksalnie prowadzi\u0107 do wi\u0119kszej transmisji wirusa Covid-19, je\u015bli odwr\u00f3ci uwag\u0119 od wdra\u017cania bardziej podstawowych \u015brodk\u00f3w kontroli zaka\u017ce\u0144.”<\/td><\/tr> |
| 9) Maski w profilaktyce wirusowych zaka\u017ce\u0144 uk\u0142adu oddechowego w\u015br\u00f3d pracownik\u00f3w opieki zdrowotnej i ludno\u015bci: Przegl\u0105d systematyczny parasola PEER<\/a>, Dugr\u00e9<\/a>, 2020 r.<\/td> | „Przegl\u0105d systematyczny wykaza\u0142 ograniczone dowody na to, \u017ce stosowanie masek mo\u017ce zmniejszy\u0107 ryzyko wirusowych zaka\u017ce\u0144 uk\u0142adu oddechowego. W \u015brodowisku spo\u0142ecznym stwierdzono mo\u017cliwe zmniejszenie ryzyka zachorowa\u0144 na choroby grypopodobne w\u015br\u00f3d os\u00f3b u\u017cywaj\u0105cych masek. U pracownik\u00f3w s\u0142u\u017cby zdrowia wyniki nie wykaza\u0142y r\u00f3\u017cnicy mi\u0119dzy maskami N95 a maskami chirurgicznymi w odniesieniu do ryzyka potwierdzonej grypy lub innych potwierdzonych wirusowych infekcji dr\u00f3g oddechowych, chocia\u017c stwierdzono mo\u017cliwe korzy\u015bci ze stosowania masek N95 w zapobieganiu chorobie grypopodobnej lub innym klinicznym infekcjom dr\u00f3g oddechowych. Maski chirurgiczne mog\u0105 by\u0107 lepsze od masek tkaninowych, ale dane s\u0105 ograniczone do jednego badania.”<\/td><\/tr> |
| 10) Skuteczno\u015b\u0107 \u015brodk\u00f3w ochrony osobistej w ograniczaniu przenoszenia grypy pandemicznej: A systematic review and meta-analysis<\/a>, Saunders-Hastings<\/a>, 2017<\/td> | „Stosowanie maski na twarz zapewnia\u0142o nieistotny efekt ochronny (OR = 0,53; 95% CI 0,16-1,71; I2<\/sup> = 48%) przed zaka\u017ceniem gryp\u0105 pandemiczn\u0105 2009″.<\/td><\/tr> |
| 11) Badania do\u015bwiadczalne nad rozpraszaniem i akumulacj\u0105 aerozoli w pomieszczeniach w kontek\u015bcie COVID-19: Efekty stosowania masek i wentylacji<\/a>, Shah, 2021<\/td> | „Mimo to maski wysokowydajne, takie jak KN95, nadal oferuj\u0105 znacznie wy\u017csz\u0105 pozorn\u0105 skuteczno\u015b\u0107 filtracji (60% i 46% odpowiednio dla masek R95 i KN95) ni\u017c cz\u0119\u015bciej stosowane maski tkaninowe (10%) i chirurgiczne (12%), a zatem nadal s\u0105 zalecanym wyborem w ograniczaniu przenoszenia chor\u00f3b przenoszonych drog\u0105 powietrzn\u0105 w pomieszczeniach.”<\/td><\/tr> |
| 12) \u0106wiczenia z mask\u0105 twarzow\u0105 – czy mamy do czynienia z diabelskim mieczem? Hipoteza fizjologiczna<\/a>, Chandrasekaran<\/a>, 2020<\/td> | „\u0106wiczenia z maskami na twarzy mog\u0105 zmniejsza\u0107 ilo\u015b\u0107 dost\u0119pnego tlenu i zwi\u0119ksza\u0107 zatrzymywanie powietrza, uniemo\u017cliwiaj\u0105c wymian\u0119 dwutlenku w\u0119gla. Hiperkapniczna hipoksja mo\u017ce potencjalnie zwi\u0119kszy\u0107 kwa\u015bne \u015brodowisko, przeci\u0105\u017cenie serca, metabolizm beztlenowy i przeci\u0105\u017cenie nerek, co mo\u017ce znacznie nasili\u0107 patologi\u0119 le\u017c\u0105c\u0105 u podstaw ustalonych chor\u00f3b przewlek\u0142ych. Ponadto, wbrew wcze\u015bniejszym opiniom, nie ma dowod\u00f3w na to, \u017ce maseczki na twarz podczas \u0107wicze\u0144 zapewniaj\u0105 dodatkow\u0105 ochron\u0119 przed przenoszeniem wirusa drog\u0105 kropelkow\u0105.”<\/td><\/tr> |
| 13) Maseczki chirurgiczne w nowoczesnych salach operacyjnych – kosztowny i niepotrzebny rytua\u0142?,<\/a> Mitchell, 1991<\/td> | „Po oddaniu do u\u017cytku nowego zestawu sal operacyjnych badania ruchu powietrza wykaza\u0142y przep\u0142yw powietrza od sto\u0142u operacyjnego w kierunku peryferii pomieszczenia. Flora bakteryjna jamy ustnej rozproszona przez nie zamaskowanych ochotnik\u00f3w i ochotniczki stoj\u0105cych w odleg\u0142o\u015bci jednego metra od sto\u0142u nie spowodowa\u0142a ska\u017cenia odkrytych p\u0142ytek osadowych umieszczonych na stole. Wydaje si\u0119, \u017ce noszenie masek na twarz przez personel nieumyty, pracuj\u0105cy na sali operacyjnej z wymuszon\u0105 wentylacj\u0105, nie jest konieczne.”<\/td><\/tr> |
| 14) Maska na twarz przeciwko wirusowym infekcjom dr\u00f3g oddechowych w\u015br\u00f3d pielgrzym\u00f3w udaj\u0105cych si\u0119 na had\u017cd\u017c: trudne badanie grupowo-randomizowane<\/a>, Alfelali, 2020<\/td> | „W analizie intention-to-treat stosowanie maski twarzowej nie wydawa\u0142o si\u0119 skuteczne ani w odniesieniu do potwierdzonych laboratoryjnie wirusowych zaka\u017ce\u0144 uk\u0142adu oddechowego (iloraz szans [OR], 1,4; 95% przedzia\u0142 ufno\u015bci [CI], 0,9 do 2,1, p = 0,18), ani w odniesieniu do klinicznych zaka\u017ce\u0144 uk\u0142adu oddechowego (OR, 1,1; 95% CI, 0,9 do 1,4, p = 0,40).”<\/td><\/tr> |
| 15) Prosta ochrona dr\u00f3g oddechowych – ocena skuteczno\u015bci filtracji masek tkaninowych i zwyk\u0142ych materia\u0142\u00f3w tekstylnych w odniesieniu do cz\u0105stek o rozmiarach 20-1000 nm<\/a>, Rengasamy<\/a>, 2010<\/td> | „Wyniki uzyskane w badaniu wskazuj\u0105, \u017ce powszechnie stosowane materia\u0142y tekstylne mog\u0105 zapewnia\u0107 marginaln\u0105 ochron\u0119 przed nanocz\u0105steczkami, w tym cz\u0105steczkami o rozmiarach odpowiadaj\u0105cych cz\u0105steczkom zawieraj\u0105cym wirusy w wydychanym powietrzu”.<\/td><\/tr> |
| 16) Skuteczno\u015b\u0107 oddechowa oferowana przez p\u00f3\u0142maski N95 i maski chirurgiczne: ocena na ludziach przy u\u017cyciu aerozolu NaCl reprezentuj\u0105cego zakres wielko\u015bci cz\u0105stek bakterii i wirus\u00f3w<\/a>, Lee, 2008<\/td> | „Badanie wskazuje, \u017ce p\u00f3\u0142maski filtruj\u0105ce N95 mog\u0105 nie osi\u0105ga\u0107 oczekiwanego poziomu ochrony przed bakteriami i wirusami. Zaw\u00f3r wydechowy w masce N95 nie ma wp\u0142ywu na ochron\u0119 dr\u00f3g oddechowych; wydaje si\u0119 by\u0107 odpowiedni\u0105 alternatyw\u0105 dla zmniejszenia oporu oddechowego.”<\/td><\/tr> |
| 17) Charakterystyka przenikania aerozolu i szczelno\u015bci masek stosowanych w s\u0142u\u017cbie zdrowia<\/a>, Weber, 1993<\/td> | „Stwierdzamy, \u017ce ochrona zapewniana przez maski chirurgiczne mo\u017ce by\u0107 niewystarczaj\u0105ca w \u015brodowiskach zawieraj\u0105cych potencjalnie niebezpieczne aerozole o rozmiarach submikrometrowych”.<\/td><\/tr> |
| 18) Jednorazowe maseczki chirurgiczne do zapobiegania zaka\u017ceniom ran chirurgicznych w czystej chirurgii<\/a>, Vincent, 2016 r.<\/td> | „Uwzgl\u0119dnili\u015bmy trzy badania, w kt\u00f3rych wzi\u0119\u0142o udzia\u0142 \u0142\u0105cznie 2106 uczestnik\u00f3w. W \u017cadnym z bada\u0144 nie stwierdzono statystycznie istotnej r\u00f3\u017cnicy w cz\u0119sto\u015bci wyst\u0119powania zaka\u017ce\u0144 mi\u0119dzy grup\u0105 z mask\u0105 a grup\u0105 bez maski… Na podstawie ograniczonych wynik\u00f3w nie jest jasne, czy noszenie masek chirurgicznych przez cz\u0142onk\u00f3w zespo\u0142u chirurgicznego ma jakikolwiek wp\u0142yw na cz\u0119sto\u015b\u0107 wyst\u0119powania zaka\u017ce\u0144 ran chirurgicznych u pacjent\u00f3w poddawanych czystym zabiegom chirurgicznym.”<\/td><\/tr> |
| 19) Jednorazowe chirurgiczne maski twarzowe: przegl\u0105d systematyczny<\/a>, Lipp, 2005<\/td> | „Na podstawie ograniczonych wynik\u00f3w nie jest jasne, czy noszenie chirurgicznych masek na twarz powoduje jakiekolwiek szkody lub korzy\u015bci dla pacjenta poddawanego czystym zabiegom chirurgicznym”.<\/td><\/tr> |
| 20) Por\u00f3wnanie skuteczno\u015bci filtrowania przez w\u0142\u00f3kniny medyczne trzech r\u00f3\u017cnych aerozoli mikroorganizm\u00f3w<\/a>, Shimasaki<\/a> <\/sup> , 2018<\/td> | „Wnioskujemy, \u017ce test skuteczno\u015bci filtracji z u\u017cyciem aerozolu faga phi-X174 mo\u017ce zawy\u017ca\u0107 skuteczno\u015b\u0107 ochronn\u0105 w\u0142\u00f3knin o strukturze filtracyjnej w por\u00f3wnaniu z ochron\u0105 przed prawdziwymi patogenami, takimi jak wirus grypy”.<\/td><\/tr> |
| 21) The use of masks and respirators to preventtransmission of in\ufb02uenza: a systematic review of thescienti\ufb01c evidence21) The use of masks and respirators to prevent transmission of influenza: a systematic review of the scientific evidence<\/a>, Bin-Reza<\/a>, 2012<\/td> | The use of masks and respirators to preventtransmission of in\ufb02uenza: a systematic review of thescienti\ufb01c evidence „W \u017cadnym z bada\u0144 nie stwierdzono jednoznacznego zwi\u0105zku mi\u0119dzy stosowaniem masek\/respirator\u00f3w a ochron\u0105 przed zaka\u017ceniem gryp\u0105. Niekt\u00f3re dowody sugeruj\u0105, \u017ce stosowanie masek jest najlepszym rozwi\u0105zaniem jako cz\u0119\u015b\u0107 pakietu \u015brodk\u00f3w ochrony osobistej, zw\u0142aszcza higieny r\u0105k.”<\/td><\/tr> |
| 22) Ochrona twarzy pracownik\u00f3w s\u0142u\u017cby zdrowia podczas pandemii: przegl\u0105d zakresu<\/a>, Godoy, 2020<\/td> | „W por\u00f3wnaniu z maskami chirurgicznymi, p\u00f3\u0142maski N95 wypadaj\u0105 lepiej w testach laboratoryjnych, mog\u0105 zapewnia\u0107 lepsz\u0105 ochron\u0119 w warunkach szpitalnych i dzia\u0142aj\u0105 tak samo w warunkach ambulatoryjnych. Strategie konserwacji masek chirurgicznych i p\u00f3\u0142masek N95 obejmuj\u0105 przed\u0142u\u017cone u\u017cytkowanie, ponowne u\u017cycie lub dekontaminacj\u0119, ale te strategie mog\u0105 skutkowa\u0107 gorsz\u0105 ochron\u0105. Ograniczone dowody sugeruj\u0105, \u017ce maski wielokrotnego u\u017cytku i maski improwizowane powinny by\u0107 u\u017cywane, gdy niedost\u0119pna jest ochrona klasy medycznej.”<\/td><\/tr> |
| 23) Ocena umiej\u0119tno\u015bci zak\u0142adania maski N95 w\u015br\u00f3d og\u00f3\u0142u spo\u0142ecze\u0144stwa w Singapurze<\/a>, Yeung, 2020<\/td> | „Wyniki te potwierdzaj\u0105 bie\u017c\u0105ce zalecenia przeciwko stosowaniu masek N95 przez og\u00f3\u0142 spo\u0142ecze\u0144stwa podczas pandemii COVID-19.5<\/sup><\/a> Stosowanie masek N95 przez og\u00f3\u0142 spo\u0142ecze\u0144stwa mo\u017ce nie przek\u0142ada\u0107 si\u0119 na skuteczn\u0105 ochron\u0119, a zamiast tego dawa\u0107 fa\u0142szywe poczucie bezpiecze\u0144stwa. Opr\u00f3cz masek N95, nale\u017cy oceni\u0107 bieg\u0142o\u015b\u0107 og\u00f3\u0142u spo\u0142ecze\u0144stwa w zak\u0142adaniu masek chirurgicznych.”<\/td><\/tr> |
| 24) Ocena skuteczno\u015bci tkaninowych masek na twarz w zmniejszaniu nara\u017cenia na<\/a> dzia\u0142anie py\u0142u zawieszonego, Shakya, 2017<\/td> | „Standardowe dzia\u0142anie maski N95 zosta\u0142o u\u017cyte jako kontrola do por\u00f3wnania wynik\u00f3w z maskami tkaninowymi, a nasze wyniki sugeruj\u0105, \u017ce maski tkaninowe s\u0105 tylko marginalnie korzystne w ochronie os\u00f3b przed cz\u0105stkami<2,5 \u03bcm”.<\/td><\/tr> |
| 25) Stosowanie chirurgicznych masek twarzowych w celu zmniejszenia cz\u0119sto\u015bci wyst\u0119powania przezi\u0119bienia w\u015br\u00f3d pracownik\u00f3w s\u0142u\u017cby zdrowia w Japonii: randomizowane badanie kontrolowane<\/a>, Jacobs, 2009.<\/td> | „Nie wykazano, aby stosowanie masek na twarz u pracownik\u00f3w s\u0142u\u017cby zdrowia przynosi\u0142o korzy\u015bci w zakresie objaw\u00f3w przezi\u0119bienia lub zapadania na przezi\u0119bienia”.<\/td><\/tr> |
| 26) Respiratory N95 a maski medyczne w zapobieganiu grypie w\u015br\u00f3d personelu opieki zdrowotnej<\/a>, Radonovich, 2019<\/a><\/td> | „W\u015br\u00f3d personelu ambulatoryjnej opieki zdrowotnej, respiratory N95 vs maski medyczne noszone przez uczestnik\u00f3w tego badania nie spowodowa\u0142y znacz\u0105cej r\u00f3\u017cnicy w cz\u0119sto\u015bci wyst\u0119powania grypy potwierdzonej laboratoryjnie”.<\/td><\/tr> |
| 27) Czy noszenie maski uniwersalnej zmniejsza lub zwi\u0119ksza rozprzestrzenianie si\u0119 wirusa COVID-19<\/a>? 2020<\/td> | „Przegl\u0105d recenzowanych bada\u0144 wykazuje, \u017ce powszechne noszenie masek (w przeciwie\u0144stwie do noszenia masek w okre\u015blonych warunkach) nie zmniejsza przenoszenia wirus\u00f3w oddechowych z os\u00f3b nosz\u0105cych maski na osoby, kt\u00f3re ich nie nosz\u0105”.<\/td><\/tr> |
| 28) Maskowanie: Dok\u0142adny przegl\u0105d dowod\u00f3w<\/a>, Aleksander, 2021 r.<\/td> | „W rzeczywisto\u015bci, w chwili obecnej nie jest nierozs\u0105dne stwierdzenie, \u017ce maski chirurgiczne i tkaninowe, u\u017cywane tak jak obecnie, nie maj\u0105 absolutnie \u017cadnego wp\u0142ywu na kontrolowanie przenoszenia wirusa Covid-19, a obecne dowody sugeruj\u0105, \u017ce maski na twarz mog\u0105 by\u0107 wr\u0119cz szkodliwe”.<\/td><\/tr> |
| 29) Nara\u017cenie \u015brodowiskowe i nara\u017cenie na bliski kontakt zwi\u0105zane z COVID-19 w\u015br\u00f3d doros\u0142ych z objawami \u226518 lat w 11 plac\u00f3wkach ambulatoryjnej opieki zdrowotnej – Stany Zjednoczone, lipiec 2020<\/a> r., Fisher, 2020 r.<\/td> | Zg\u0142oszona charakterystyka objawowych os\u00f3b doros\u0142ych w wieku \u226518 lat, kt\u00f3re by\u0142y pacjentami ambulatoryjnymi w 11 o\u015brodkach akademickiej opieki zdrowotnej w USA i kt\u00f3re otrzyma\u0142y dodatnie i ujemne wyniki test\u00f3w na obecno\u015b\u0107 SARS-CoV-2 (N = 314)* – Stany Zjednoczone, 1-29 lipca 2020 r., wykaza\u0142a, \u017ce 80% zaka\u017conych os\u00f3b nosi\u0142o maski na twarzy prawie przez ca\u0142y czas<\/a> lub przez wi\u0119kszo\u015b\u0107 czasu.<\/a><\/td><\/tr> |
| 30) Wp\u0142yw niefarmakologicznych interwencji przeciwko COVID-19 w Europie: badanie quasi-eksperymentalne<\/a>, Hunter, 2020<\/td> | Maskowanie twarzy w miejscach publicznych nie wi\u0105za\u0142o si\u0119 z mniejsz\u0105 zapadalno\u015bci\u0105 na t\u0119 chorob\u0119.<\/td><\/tr> |
| 31) Maskowanie braku dowod\u00f3w polityk\u0105<\/a>, CEBM, Heneghan, 2020<\/td> | „Wydaje si\u0119, \u017ce pomimo dw\u00f3ch dekad przygotowa\u0144 do pandemii, istnieje znaczna niepewno\u015b\u0107 co do warto\u015bci noszenia masek. Na przyk\u0142ad wysokie wska\u017aniki infekcji w przypadku masek tkaninowych mog\u0105 by\u0107 spowodowane szkodami powodowanymi przez maski tkaninowe lub korzy\u015bciami wynikaj\u0105cymi z noszenia masek medycznych. Liczne przegl\u0105dy systematyczne, kt\u00f3re zosta\u0142y ostatnio opublikowane, uwzgl\u0119dniaj\u0105 t\u0119 sam\u0105 baz\u0119 danych, wi\u0119c, co nie jest zaskakuj\u0105ce, w du\u017cej mierze prowadz\u0105 do tych samych wniosk\u00f3w.<\/td><\/tr> |
| 32) Transmisja COVID-19 w 282 skupiskach w Katalonii, Hiszpania: badanie kohortowe<\/a>, Marks, 2021<\/td> | „Nie zaobserwowali\u015bmy zwi\u0105zku ryzyka przeniesienia zaka\u017cenia ze zg\u0142oszonym stosowaniem masek przez osoby z kontaktu, z wiekiem lub p\u0142ci\u0105 przypadku indeksowego, ani z obecno\u015bci\u0105 objaw\u00f3w oddechowych u przypadku indeksowego podczas pierwszej wizyty w ramach badania.”<\/td><\/tr> |
| 33) Niefarmaceutyczne \u015brodki zdrowia publicznego s\u0142u\u017c\u0105ce ograniczeniu ryzyka i wp\u0142ywu epidemii i pandemii grypy<\/a>, WHO, 2020 r.<\/td> | „W metaanalizie uwzgl\u0119dniono dziesi\u0119\u0107 RCT i nie by\u0142o dowod\u00f3w na to, \u017ce maski na twarz s\u0105 skuteczne w ograniczaniu przenoszenia grypy potwierdzonej laboratoryjnie”.<\/td><\/tr> |
| 34) Dziwnie nienaukowe maskowanie Ameryki<\/a>, Younes, 2020<\/td> | „W jednym z raport\u00f3w wnioski wyci\u0105gni\u0119to na podstawie obserwacji „manekina g\u0142owy pod\u0142\u0105czonego do symulatora oddychania<\/a>„. Inne<\/a> analizowa\u0142o u\u017cycie masek chirurgicznych u os\u00f3b do\u015bwiadczaj\u0105cych co najmniej dw\u00f3ch objaw\u00f3w ostrej choroby uk\u0142adu oddechowego. Nawiasem m\u00f3wi\u0105c, \u017cadne z tych bada\u0144<\/a> nie dotyczy\u0142o masek z tkaniny ani nie uwzgl\u0119dnia\u0142o rzeczywistego u\u017cycia (lub niew\u0142a\u015bciwego u\u017cycia) masek w\u015br\u00f3d laik\u00f3w, a \u017cadne nie wykaza\u0142o skuteczno\u015bci powszechnego noszenia masek przez osoby bez objaw\u00f3w. Po prostu nie by\u0142o \u017cadnych dowod\u00f3w na to, \u017ce zdrowi ludzie powinni nosi\u0107 maski, kiedy prowadz\u0105 aktywny tryb \u017cycia, zw\u0142aszcza na zewn\u0105trz.<\/td><\/tr> |
| 35) Maski na twarz i podobne bariery zapobiegaj\u0105ce chorobom uk\u0142adu oddechowego, takie jak COVID-19: Szybki przegl\u0105d systematyczny<\/a>, Brainard, 2020 r.<\/td> | „31 kwalifikuj\u0105cych si\u0119 bada\u0144 (w tym 12 RCT). Przeprowadzono syntez\u0119 narracyjn\u0105 i metaanaliz\u0119 efekt\u00f3w losowych wska\u017anik\u00f3w zachorowa\u0144 w prewencji pierwotnej i wt\u00f3rnej w 28 badaniach. Na podstawie wynik\u00f3w bada\u0144 RCT mo\u017cna stwierdzi\u0107, \u017ce noszenie masek na twarz mo\u017ce w bardzo niewielkim stopniu chroni\u0107 przed pierwotnym zaka\u017ceniem w wyniku przypadkowego kontaktu w spo\u0142eczno\u015bci i w umiarkowanym stopniu chroni\u0107 przed zaka\u017ceniami domowymi, gdy zar\u00f3wno zaka\u017ceni, jak i niezaka\u017ceni cz\u0142onkowie rodziny nosz\u0105 maski na twarz. Jednak w badaniach RCT cz\u0119sto wyst\u0119powa\u0142y problemy zwi\u0105zane z niedostatecznym przestrzeganiem zalece\u0144 i kontrolami z u\u017cyciem masek na twarz.”<\/td><\/tr> |
| 36) Rok przebiera\u0144c\u00f3w<\/a>, Koops, 2020<\/td> | „Zdrowi ludzie w naszym spo\u0142ecze\u0144stwie nie powinni by\u0107 karani za to, \u017ce s\u0105 zdrowi, a to w\u0142a\u015bnie robi\u0105 blokady, odgradzanie si\u0119, nakaz noszenia masek itd… Dzieci nie powinny mie\u0107 zakrytych twarzy. Wszyscy potrzebujemy ci\u0105g\u0142ej interakcji z otoczeniem, a szczeg\u00f3lnie dotyczy to dzieci. W ten spos\u00f3b rozwija si\u0119 ich system odporno\u015bciowy. S\u0105 one grup\u0105 najmniejszego ryzyka. Pozw\u00f3lmy im by\u0107 dzie\u0107mi i pozw\u00f3lmy im rozwin\u0105\u0107 ich uk\u0142ad odporno\u015bciowy… Pomys\u0142 „mandatu maskowego” jest naprawd\u0119 niedorzeczny, jest reakcj\u0105 na odruch kolanowy i nale\u017cy go wycofa\u0107, a nast\u0119pnie wyrzuci\u0107 do kosza na \u015bmieci, wraz z zamykaniem szk\u00f3\u0142. Mo\u017cna g\u0142osowa\u0107 na dan\u0105 osob\u0119, nie popieraj\u0105c \u015blepo wszystkich jej propozycji!”.<\/td><\/tr> |
| 37) Otwarte szko\u0142y, Covid-19, a zachorowalno\u015b\u0107 dzieci i nauczycieli w Szwecji<\/a>, Ludvigsson, 2020<\/td> | „Przebadano 1 951 905 dzieci w Szwecji (stan na 31 grudnia 2019 r.), kt\u00f3re by\u0142y w wieku od 1 do 16 lat… w Szwecji zach\u0119cano do zachowania dystansu spo\u0142ecznego, ale noszenie masek na twarzy nie… \u017badne dziecko z Covid-19 nie zmar\u0142o”.<\/td><\/tr> |
| 38) Korzy\u015bci z podw\u00f3jnego maskowania s\u0105 ograniczone, wynika z bada\u0144 japo\u0144skiego superkomputera<\/a>, Reidy, 2021<\/td> | „Noszenie dw\u00f3ch masek daje ograniczone korzy\u015bci w zapobieganiu rozprzestrzeniania si\u0119 kropli, kt\u00f3re mog\u0105 przenosi\u0107 koronawirusa, w por\u00f3wnaniu z jedn\u0105 dobrze dopasowan\u0105 mask\u0105 jednorazow\u0105, zgodnie z japo\u0144skim badaniem, w kt\u00f3rym modelowano rozprzestrzenianie si\u0119 kropli na superkomputerze.”<\/td><\/tr> |
| 39) Interwencje fizyczne maj\u0105ce na celu przerwanie lub ograniczenie rozprzestrzeniania si\u0119 wirus\u00f3w oddechowych. Cz\u0119\u015b\u0107 1 – Maski na twarz, ochrona oczu i dystansowanie si\u0119 od os\u00f3b: przegl\u0105d systematyczny i metaanaliza<\/a>, Jefferson, 2020 r.<\/td> | „Nie by\u0142o wystarczaj\u0105cych dowod\u00f3w, aby przedstawi\u0107 zalecenie dotycz\u0105ce stosowania barier na twarz bez innych \u015brodk\u00f3w. Znale\u017ali\u015bmy niewystarczaj\u0105ce dowody na r\u00f3\u017cnic\u0119 mi\u0119dzy maskami chirurgicznymi a p\u00f3\u0142maskami N95 oraz ograniczone dowody na poparcie skuteczno\u015bci kwarantanny.”<\/td><\/tr> |
| 40) Czy osoby z otoczenia bez objaw\u00f3w oddechowych powinny nosi\u0107 maski na twarz, aby ograniczy\u0107 rozprzestrzenianie si\u0119 wirusa COVID-19?,<\/a> NIPH, 2020<\/td> | „Do niemedycznych masek na twarz zalicza si\u0119 r\u00f3\u017cne produkty. Nie ma wiarygodnych dowod\u00f3w na skuteczno\u015b\u0107 niemedycznych maseczek na twarz w warunkach lokalnych. Istnieje prawdopodobie\u0144stwo, \u017ce skuteczno\u015b\u0107 poszczeg\u00f3lnych produkt\u00f3w jest bardzo zr\u00f3\u017cnicowana. Istniej\u0105 jednak tylko ograniczone dowody z bada\u0144 laboratoryjnych dotycz\u0105ce potencjalnych r\u00f3\u017cnic w skuteczno\u015bci stosowania r\u00f3\u017cnych produkt\u00f3w w \u015brodowisku.”<\/td><\/tr> |
| 41) Czy maska jest konieczna na sali operacyjnej?,<\/a> Orr, 1981<\/td> | „Wydaje si\u0119, \u017ce minimalne ska\u017cenie mo\u017cna najlepiej osi\u0105gn\u0105\u0107, nie nosz\u0105c maski i pracuj\u0105c w ciszy. Niezale\u017cnie od zwi\u0105zku z zanieczyszczeniem, liczb\u0105 bakterii czy rozprzestrzenianiem si\u0119 squames, nie ma bezpo\u015brednich dowod\u00f3w na to, \u017ce noszenie masek zmniejsza zaka\u017cenie rany.”<\/td><\/tr> |
| 42) Maska chirurgiczna nie nadaje si\u0119 do redukcji ryzyka<\/a>, Neilson, 2016<\/td> | „Jeszcze w 2010 roku Ameryka\u0144ska Narodowa Akademia Nauk o\u015bwiadczy\u0142a, \u017ce w warunkach \u015brodowiskowych „maski twarzowe nie s\u0105 zaprojektowane ani certyfikowane w celu ochrony u\u017cytkownika przed nara\u017ceniem na zagro\u017cenia uk\u0142adu oddechowego”. Wiele bada\u0144 wykaza\u0142o nieskuteczno\u015b\u0107 maski chirurgicznej w warunkach domowych w zakresie zapobiegania przenoszeniu wirusa grypy.”<\/td><\/tr> |
| 43) Maska na twarz i brak maski w zapobieganiu wirusowym zaka\u017ceniom uk\u0142adu oddechowego podczas had\u017cd\u017cu: randomizowane badanie klasterowe z otwart\u0105 etykiet\u0105<\/a>, Alfelali, 2019<\/td> | „Stosowanie masek na twarz nie zapobiega klinicznym ani potwierdzonym laboratoryjnie wirusowym zaka\u017ceniom uk\u0142adu oddechowego w\u015br\u00f3d pielgrzym\u00f3w udaj\u0105cych si\u0119 na had\u017cd\u017c”.<\/td><\/tr> |
| 44) Maski na twarz w erze COVID-19: Hipoteza zdrowotna<\/a>, Vainshelboim<\/a>, 2021 r.<\/td> | „Istniej\u0105ce dowody naukowe podwa\u017caj\u0105 bezpiecze\u0144stwo i skuteczno\u015b\u0107 noszenia masek na twarz jako interwencji zapobiegawczej w przypadku COVID-19. Dane sugeruj\u0105, \u017ce zar\u00f3wno medyczne, jak i niemedyczne maski na twarz s\u0105 nieskuteczne w blokowaniu przenoszenia chor\u00f3b wirusowych i zaka\u017anych, takich jak SARS-CoV-2 i COVID-19, co przemawia przeciwko stosowaniu masek na twarz. Wykazano, \u017ce noszenie masek na twarz ma istotne negatywne skutki fizjologiczne i psychologiczne. Nale\u017c\u0105 do nich: hipoksja, hiperkapnia, duszno\u015b\u0107, zwi\u0119kszona kwasowo\u015b\u0107 i toksyczno\u015b\u0107, aktywacja reakcji l\u0119kowej i stresowej, wzrost poziomu hormon\u00f3w stresu, obni\u017cenie odporno\u015bci, zm\u0119czenie, b\u00f3le g\u0142owy, spadek sprawno\u015bci poznawczej, predyspozycje do chor\u00f3b wirusowych i zaka\u017anych, przewlek\u0142y stres, l\u0119k i depresja”.<\/td><\/tr> |
| 45) Stosowanie masek i respirator\u00f3w w celu zapobiegania przenoszeniu grypy: systematyczny przegl\u0105d dowod\u00f3w naukowych<\/a>, Bin-Reza<\/a>, 2011<\/td> | „\u017badne z bada\u0144 nie wykaza\u0142o jednoznacznego zwi\u0105zku mi\u0119dzy stosowaniem masek\/respirator\u00f3w a ochron\u0105 przed zaka\u017ceniem gryp\u0105. Niekt\u00f3re dowody sugeruj\u0105, \u017ce stosowanie masek jest najlepszym rozwi\u0105zaniem jako cz\u0119\u015b\u0107 pakietu \u015brodk\u00f3w ochrony osobistej, zw\u0142aszcza higieny r\u0105k.”<\/td><\/tr> |
| 46) Czy maseczki do twarzy s\u0105 skuteczne? Dowody<\/a>, Swiss Policy Research, 2021.<\/td> | „Wi\u0119kszo\u015b\u0107 bada\u0144 wykaza\u0142a niewielk\u0105 lub \u017cadn\u0105 skuteczno\u015b\u0107 masek twarzowych w populacji og\u00f3lnej, ani jako \u015brodk\u00f3w ochrony osobistej, ani jako \u015brodk\u00f3w kontroli \u017ar\u00f3d\u0142a.<\/td><\/tr> |
| 47) Zaka\u017cenia ran pooperacyjnych a chirurgiczne maski twarzowe: Badanie kontrolowane<\/a>, Tunevall<\/a>, 1991<\/td> | „Wyniki te wskazuj\u0105, \u017ce mo\u017cna ponownie rozwa\u017cy\u0107 stosowanie masek na twarz. Maski mog\u0105 by\u0107 stosowane w celu ochrony zespo\u0142u operacyjnego przed kroplami zaka\u017conej krwi i przed zaka\u017ceniami przenoszonymi drog\u0105 powietrzn\u0105, ale nie udowodniono, \u017ce chroni\u0105 pacjenta operowanego przez zdrowy zesp\u00f3\u0142 operacyjny.”<\/td><\/tr> |
| 48) Nakaz stosowania masek i ich skuteczno\u015b\u0107 w ograniczaniu rozprzestrzeniania si\u0119 COVID-19 na poziomie krajowym<\/a>, Guerra, 2021 r.<\/td> | „Mandaty na maski i ich stosowanie nie s\u0105 zwi\u0105zane z wolniejszym rozprzestrzenianiem si\u0119 COVID-19 na poziomie stanu podczas gwa\u0142townego wzrostu COVID-19”.<\/td><\/tr> |
| 49) Dwadzie\u015bcia powod\u00f3w, dla kt\u00f3rych obowi\u0105zkowe maski na twarz s\u0105 niebezpieczne, nieefektywne i niemoralne<\/a>, Manley, 2021<\/td> | „Finansowany przez CDC przegl\u0105d<\/a> dotycz\u0105cy maskowania w maju 2020 roku doszed\u0142 do wniosku: „Chocia\u017c badania mechanistyczne wspieraj\u0105 potencjalny wp\u0142yw higieny r\u0105k lub masek na twarz, dowody z 14 randomizowanych kontrolowanych bada\u0144 tych \u015brodk\u00f3w nie potwierdzi\u0142y znacz\u0105cego wp\u0142ywu na przenoszenie grypy potwierdzonej laboratoryjnie… \u017badne z bada\u0144 domowych nie odnotowa\u0142o znacz\u0105cego zmniejszenia wt\u00f3rnych zaka\u017ce\u0144 wirusem grypy potwierdzonych laboratoryjnie w grupie masek na twarz”. Je\u015bli maski nie s\u0105 w stanie powstrzyma\u0107 zwyk\u0142ej grypy, to jak mog\u0105 powstrzyma\u0107 SAR-CoV-2?”.<\/td><\/tr> |
| 50) Randomizowane badanie klastrowe masek z tkaniny w por\u00f3wnaniu z maskami medycznymi u pracownik\u00f3w s\u0142u\u017cby zdrowia<\/a>, MacIntyre<\/a>, 2015 r.<\/td> | „Pierwsze badanie RCT dotycz\u0105ce masek p\u0142\u00f3ciennych, a jego wyniki zawieraj\u0105 ostrze\u017cenie przed stosowaniem masek p\u0142\u00f3ciennych. Jest to wa\u017cny wynik, kt\u00f3ry mo\u017ce mie\u0107 znaczenie dla bezpiecze\u0144stwa i higieny pracy. Retencja wilgoci, ponowne u\u017cycie masek tkaninowych i s\u0142aba filtracja mog\u0105 powodowa\u0107 zwi\u0119kszone ryzyko infekcji… Wska\u017aniki wszystkich infekcji by\u0142y najwy\u017csze w ramieniu z maskami tkaninowymi, przy czym wska\u017anik ILI by\u0142 statystycznie istotnie wy\u017cszy w ramieniu z maskami tkaninowymi (ryzyko wzgl\u0119dne (RR)=13,00, 95% CI 1,69 do 100,07) w por\u00f3wnaniu z ramieniem z maskami medycznymi. Maski p\u0142\u00f3cienne r\u00f3wnie\u017c charakteryzowa\u0142y si\u0119 istotnie wy\u017cszym wska\u017anikiem ILI w por\u00f3wnaniu z ramieniem kontrolnym. Analiza wed\u0142ug u\u017cycia masek wykaza\u0142a, \u017ce ILI (RR=6,64, 95% CI 1,45 do 28,65) i wirusy potwierdzone laboratoryjnie (RR=1,72, 95% CI 1,01 do 2,94) by\u0142y znacz\u0105co wy\u017csze w grupie masek tkaninowych w por\u00f3wnaniu z grup\u0105 masek medycznych. Penetracja cz\u0105steczek przez maski tkaninowe wynosi\u0142a prawie 97%, a maski medyczne 44%.”<\/td><\/tr> |
| 51) Horowitz: Dane z Indii nadal rozsadzaj\u0105 narracj\u0119 o strachu przed „Delt\u0105”<\/a>, Blazemedia, 2021<\/td> | „Historia z Indii – \u017ar\u00f3d\u0142a wariantu „Delta” – zamiast dowodzi\u0107 potrzeby siania wi\u0119kszej paniki, strachu i kontroli nad lud\u017ami, obala ka\u017cde aktualne za\u0142o\u017cenie faszyzmu COVID-u… Maski nie zdo\u0142a\u0142y powstrzyma\u0107 rozprzestrzeniania si\u0119 tam wirusa”.<\/td><\/tr> |
| 52) Ognisko wywo\u0142ane przez wariant Delta wirusa SARS-CoV-2 (B.1.617.2) w szpitalu \u015bredniego szczebla w Finlandii, maj 2021<\/a> r., Hetem\u00e4ki<\/a>, 2021 r.<\/td> | Opisuj\u0105c epidemi\u0119 szpital<\/a>n\u0105 w Finlandii, Hetem\u00e4li i wsp. zauwa\u017cyli, \u017ce „w\u015br\u00f3d zaszczepionych pracownik\u00f3w s\u0142u\u017cby zdrowia stwierdzono zar\u00f3wno zaka\u017cenia objawowe, jak i bezobjawowe, a wt\u00f3rne przeniesienie zaka\u017cenia nast\u0105pi\u0142o od os\u00f3b z zaka\u017ceniami objawowymi, mimo stosowania \u015brodk\u00f3w ochrony osobistej”.<\/td><\/tr> |
| 53) Nosokomialne ognisko wywo\u0142ane wariantem Delta wirusa SARS-CoV-2 w populacji o wysokim stopniu zaszczepienia, Izrael, lipiec 2021<\/a> r., Shitrit, 2021 r.<\/td> | W badaniu dotycz\u0105cym epidemii szpitalnej<\/a> w Izraelu Shitrit i wsp. zaobserwowali „wysok\u0105 zdolno\u015b\u0107 przenoszenia si\u0119 wariantu Delta wirusa SARS-CoV-2 w\u015br\u00f3d os\u00f3b dwukrotnie zaszczepionych i zamaskowanych”. Dodali, \u017ce „sugeruje to pewne os\u0142abienie odporno\u015bci, aczkolwiek nadal zapewnia ochron\u0119 osobom bez chor\u00f3b wsp\u00f3\u0142istniej\u0105cych”. Ponownie, pomimo stosowania \u015brodk\u00f3w ochrony osobistej.<\/td><\/tr> |
| 54) 47 bada\u0144 potwierdza nieskuteczno\u015b\u0107 masek do COVID, a 32 kolejne potwierdzaj\u0105 ich negatywny wp\u0142yw na zdrowie,<\/a> Lifesite news staff, 2021<\/td> | „Nie by\u0142y potrzebne \u017cadne badania, aby uzasadni\u0107 t\u0119 praktyk\u0119, poniewa\u017c wi\u0119kszo\u015b\u0107 ludzi rozumia\u0142a, \u017ce wirusy s\u0105 zbyt ma\u0142e, aby mo\u017cna je by\u0142o powstrzyma\u0107 przez noszenie wi\u0119kszo\u015bci masek, poza zaawansowanymi maskami zaprojektowanymi do tego celu, kt\u00f3re by\u0142y zbyt kosztowne i skomplikowane, aby og\u00f3\u0142 spo\u0142ecze\u0144stwa m\u00f3g\u0142 je prawid\u0142owo nosi\u0107, zmienia\u0107 i czy\u015bci\u0107. Zdawano sobie r\u00f3wnie\u017c spraw\u0119, \u017ce d\u0142ugotrwa\u0142e noszenie masek jest niezdrowe dla ich u\u017cytkownik\u00f3w, zar\u00f3wno ze wzgl\u0119d\u00f3w zdroworozs\u0105dkowych, jak i podstawowych naukowych”.<\/td><\/tr> |
| 55) Czy maseczki na twarz EUA skutecznie spowalniaj\u0105 rozprzestrzenianie si\u0119 infekcji wirusowej?,<\/a> Dopp, 2021<\/td> | Wiele dowod\u00f3w wskazuje na to, \u017ce maski s\u0105 nieskuteczne.<\/td><\/tr> |
| 56) Badanie CDC wykaza\u0142o, \u017ce przyt\u0142aczaj\u0105ca wi\u0119kszo\u015b\u0107 os\u00f3b zara\u017conych koronawirusem nosi\u0142a maski<\/a>, Boyd\/Federalist, 2021<\/td> | „Z opublikowanego we wrze\u015bniu raportu<\/a> Centers for Disease Control wynika, \u017ce maski i zakrycia twarzy nie s\u0105 skuteczne w zapobieganiu rozprzestrzeniania si\u0119 wirusa COVID-19, nawet w przypadku os\u00f3b, kt\u00f3re konsekwentnie je nosz\u0105.”<\/td><\/tr> |
| 57) Wi\u0119kszo\u015b\u0107 bada\u0144 nad mask\u0105 to \u015bmieci<\/a>, Eugyppius, 2021<\/td> | „Innym rodzajem badania, w\u0142a\u015bciwym, jest randomizowana pr\u00f3ba kontrolowana. Por\u00f3wnuje si\u0119 cz\u0119sto\u015b\u0107 zaka\u017ce\u0144 w kohorcie zamaskowanej z cz\u0119sto\u015bci\u0105 zaka\u017ce\u0144 w kohorcie niezamaskowanej”. W tym przypadku sprawy potoczy\u0142y si\u0119 znacznie, znacznie gorzej dla brygady masek. Przez wiele miesi\u0119cy pr\u00f3bowali oni zapobiec opublikowaniu du\u0144skiego randomizowanego badania kontrolowanego<\/a>, w kt\u00f3rym stwierdzono, \u017ce maski nie przynosz\u0105 \u017cadnych korzy\u015bci. Kiedy praca w ko\u0144cu ukaza\u0142a si\u0119 drukiem, sp\u0119dzili kolejne miesi\u0105ce, desperacko pr\u00f3buj\u0105c znale\u017a\u0107 w niej dziury. Mo\u017cna by\u0142o poczu\u0107 ich bezgraniczn\u0105 ulg\u0119, gdy na pocz\u0105tku wrze\u015bnia badanie z Bangladeszu<\/a> wreszcie ich uratowa\u0142o. Ka\u017cdy ostatni blue-check na Twitterze m\u00f3g\u0142 teraz og\u0142osi\u0107, \u017ce nauka pokazuje, \u017ce maski dzia\u0142aj\u0105. Byli tak spragnieni wszelkich dowod\u00f3w na poparcie swoich wcze\u015bniejszych przekona\u0144, \u017ce nikt z nich nie zwr\u00f3ci\u0142 uwagi na smutny charakter omawianych bada\u0144. Badanie wykaza\u0142o zaledwie 10% spadek cz\u0119sto\u015bci wyst\u0119powania seroprewalencji w kohorcie os\u00f3b zamaskowanych – efekt ten by\u0142 tak ma\u0142y, \u017ce mie\u015bci\u0142 si\u0119 w przedziale ufno\u015bci. Nawet autorzy badania nie byli w stanie wykluczy\u0107, \u017ce maski w istocie przynosz\u0105 zero.”<\/td><\/tr> |
| 58) Stosowanie masek twarzowych w spo\u0142eczno\u015bci lokalnej: pierwsza aktualizacja<\/a>, ECDC, 2021 r.<\/td> | „Brak wysokiej jako\u015bci dowod\u00f3w na korzy\u015b\u0107 maseczek na twarz i zalecenie ich stosowania jedynie w oparciu o „zasad\u0119 ostro\u017cno\u015bci<\/a>„.<\/td><\/tr> |
| 59) Czy \u015brodki fizyczne, takie jak mycie r\u0105k lub noszenie masek, zatrzymuj\u0105 lub spowalniaj\u0105 rozprzestrzenianie si\u0119 wirus\u00f3w oddechowych?<\/a> Cochrane, 2020 r.<\/td> | „Siedem bada\u0144 przeprowadzono w spo\u0142eczno\u015bci, a dwa badania w\u015br\u00f3d pracownik\u00f3w s\u0142u\u017cby zdrowia. W por\u00f3wnaniu z brakiem maski, noszenie maski mo\u017ce mie\u0107 niewielki lub \u017caden wp\u0142yw na to, ile os\u00f3b zachorowa\u0142o na chorob\u0119 grypopodobn\u0105 (9 bada\u0144; 3507 os\u00f3b); i prawdopodobnie nie ma wp\u0142ywu na to, ile os\u00f3b zachorowa\u0142o na gryp\u0119 potwierdzon\u0105 testem laboratoryjnym (6 bada\u0144; 3005 os\u00f3b). Dzia\u0142ania niepo\u017c\u0105dane by\u0142y rzadko zg\u0142aszane, ale obejmowa\u0142y dyskomfort.”<\/td><\/tr> |
| 60) Ochrona ust i nosa w miejscach <\/a>publicznych: Brak dowod\u00f3w na skuteczno\u015b\u0107<\/a>, Thieme\/Kappstein, 2020 r.<\/td> | „Stosowanie masek w miejscach publicznych jest w\u0105tpliwe ze wzgl\u0119du na brak danych naukowych. Je\u015bli we\u017amie si\u0119 pod uwag\u0119 konieczne \u015brodki ostro\u017cno\u015bci, to zgodnie z zasadami znanymi ze szpitali, maski w przestrzeni publicznej stanowi\u0105 ryzyko zaka\u017cenia… Je\u015bli maski s\u0105 noszone przez ludno\u015b\u0107, ryzyko zaka\u017cenia potencjalnie wzrasta, niezale\u017cnie od tego, czy s\u0105 to maski medyczne, czy te\u017c tak zwane maski spo\u0142eczne zaprojektowane w dowolny spos\u00f3b. Je\u015bli we\u017amie si\u0119 pod uwag\u0119 \u015brodki ostro\u017cno\u015bci zalecane przez RKI oraz mi\u0119dzynarodowe w\u0142adze sanitarne, wszystkie w\u0142adze musia\u0142yby nawet poinformowa\u0107 ludno\u015b\u0107, \u017ce masek w og\u00f3le nie nale\u017cy nosi\u0107 w miejscach publicznych. Niezale\u017cnie bowiem od tego, czy jest to obowi\u0105zek wszystkich obywateli, czy te\u017c dobrowolnie nosz\u0105 go ci, kt\u00f3rzy z jakichkolwiek powod\u00f3w tego chc\u0105, pozostaje faktem, \u017ce maski w miejscach publicznych mog\u0105 przynie\u015b\u0107 wi\u0119cej szkody ni\u017c po\u017cytku.”<\/td><\/tr> |
| 61) Ameryka\u0144skie wytyczne dotycz\u0105ce masek dla dzieci s\u0105 najbardziej rygorystyczne na \u015bwiecie<\/a>, Skelding<\/a>, 2021<\/td> | Dzieci musz\u0105 widzie\u0107 twarze” – powiedzia\u0142 „The Post” Jay Bhattacharya, profesor medycyny na Uniwersytecie Stanforda. M\u0142odzi ludzie obserwuj\u0105 ludzkie usta, aby nauczy\u0107 si\u0119 m\u00f3wi\u0107, czyta\u0107 i rozumie\u0107 emocje – powiedzia\u0142. „Mamy pomys\u0142, \u017ce ta choroba jest tak z\u0142a, \u017ce musimy zastosowa\u0107 wszelkie niezb\u0119dne \u015brodki, aby powstrzyma\u0107 jej rozprzestrzenianie si\u0119” – powiedzia\u0142. „Nie chodzi o to, \u017ce maski w szko\u0142ach nie wi\u0105\u017c\u0105 si\u0119 z \u017cadnymi kosztami. W rzeczywisto\u015bci wi\u0105\u017c\u0105 si\u0119 one z powa\u017cnymi kosztami”.<\/td><\/tr> |
| 62) Maskowanie ma\u0142ych dzieci w szkole szkodzi przyswajaniu j\u0119zyka<\/a>, Walsh, 2021<\/td> | „Jest to wa\u017cne, poniewa\u017c dzieci i\/lub uczniowie nie maj\u0105 takiej samej zdolno\u015bci mowy i j\u0119zyka jak doro\u015bli – nie s\u0105 tak samo sprawni, a zdolno\u015b\u0107 widzenia twarzy, a zw\u0142aszcza ust, ma kluczowe znaczenie dla przyswajania j\u0119zyka, w kt\u00f3rym dzieci i\/lub uczniowie uczestnicz\u0105 przez ca\u0142y czas. Co wi\u0119cej, mo\u017cliwo\u015b\u0107 zobaczenia ust jest nie tylko niezb\u0119dna do komunikacji, ale tak\u017ce do rozwoju m\u00f3zgu.”<\/td><\/tr> |
| 63) Przeciwko maskom dla dzieci<\/a>, Makary, 2021<\/td> | „Jest nadu\u017cyciem zmuszanie dzieci, kt\u00f3re maj\u0105 z nimi problemy, do po\u015bwi\u0119cania si\u0119 dla dobra nieszczepionych doros\u0142ych… Czy maski zmniejszaj\u0105 przenoszenie wirusa Covid u dzieci? Wierzcie lub nie, ale uda\u0142o nam si\u0119 znale\u017a\u0107 tylko jedno badanie retrospektywne na ten temat, a jego wyniki nie by\u0142y jednoznaczne. Dwa tygodnie temu Centrum Kontroli i Prewencji Chor\u00f3b (Centers for Disease Control and Prevention) surowo zadekretowa\u0142o, \u017ce 56 milion\u00f3w ameryka\u0144skich dzieci i nastolatk\u00f3w, zaszczepionych lub nie, powinno zakrywa\u0107 twarze, niezale\u017cnie od cz\u0119sto\u015bci wyst\u0119powania infekcji w ich spo\u0142eczno\u015bci. W\u0142adze w wielu miejscach skorzysta\u0142y z tego zalecenia i wprowadzi\u0142y obowi\u0105zek noszenia maseczek w szko\u0142ach i innych miejscach, wychodz\u0105c z za\u0142o\u017cenia, \u017ce maseczki nie mog\u0105 zaszkodzi\u0107. Nie jest to prawd\u0105. Niekt\u00f3re dzieci dobrze znosz\u0105 noszenie masek, ale inne maj\u0105 z tym problemy. Te, kt\u00f3re maj\u0105 kr\u00f3tkowzroczno\u015b\u0107, mog\u0105 mie\u0107 problemy z widzeniem, poniewa\u017c maska zaparowuje im okulary. (Od dawna stanowi to problem dla student\u00f3w medycyny na sali operacyjnej). Maski mog\u0105 powodowa\u0107 powa\u017cny tr\u0105dzik i inne problemy sk\u00f3rne. Dyskomfort zwi\u0105zany z noszeniem maski odwraca uwag\u0119 niekt\u00f3rych dzieci od nauki. Zwi\u0119kszaj\u0105c op\u00f3r dr\u00f3g oddechowych podczas wydechu, maski mog\u0105 prowadzi\u0107 do zwi\u0119kszenia st\u0119\u017cenia dwutlenku w\u0119gla we krwi. Ponadto maski mog\u0105 by\u0107 wektorami patogen\u00f3w<\/a>, je\u015bli s\u0105 wilgotne lub u\u017cywane zbyt d\u0142ugo.”<\/td><\/tr> |
| 64) Obowi\u0105zek zas\u0142aniania twarzy<\/a>, Peavey, 2021<\/td> | „Obowi\u0105zek zas\u0142aniania twarzy i dlaczego nie jest skuteczny”.<\/td><\/tr> |
| 65) Czy maski dzia\u0142aj\u0105? <\/a>A Review of the evidence<\/a>, Anderson, 2021<\/td> | „W rzeczywisto\u015bci, wcze\u015bniejsze wytyczne CDC, Wielkiej Brytanii i WHO by\u0142y o wiele bardziej zgodne z najlepszymi badaniami medycznymi dotycz\u0105cymi skuteczno\u015bci masek w zapobieganiu rozprzestrzeniania si\u0119 wirus\u00f3w. Badania te sugeruj\u0105, \u017ce wielomiesi\u0119czne noszenie masek przez Amerykan\u00f3w prawdopodobnie przynios\u0142o niewielkie lub \u017cadne korzy\u015bci zdrowotne, a nawet mog\u0142o przynie\u015b\u0107 efekt przeciwny do zamierzonego w zapobieganiu rozprzestrzeniania si\u0119 nowego koronawirusa.”<\/td><\/tr> |
| 66) Wi\u0119kszo\u015b\u0107 masek twarzowych nie zatrzyma COVID-19 w pomieszczeniach zamkni\u0119tych, badanie ostrzega<\/a>, Anderer, 2021<\/td> | „Nowe badania ujawniaj\u0105, \u017ce maski z tkaniny filtruj\u0105 zaledwie 10% wydychanych aerozoli, przy czym wiele os\u00f3b nie nosi okry\u0107, kt\u00f3re s\u0105 odpowiednio dopasowane do twarzy”.<\/td><\/tr> |
| 67) How face masks and lockdowns failed\/ the<\/a> face mask folly in retrospect, Swiss Policy Research, 2021<\/td> | „Mandaty masek i blokady nie przynios\u0142y \u017cadnych widocznych skutk\u00f3w”.<\/td><\/tr> |
| 68) CDC publikuje badania dotycz\u0105ce przenoszenia COVID w szko\u0142ach, ale ukrywa jedn\u0105 z najbardziej obci\u0105\u017caj\u0105cych cz\u0119\u015bci<\/a>, Davis, 2021<\/td> | „21% mniejsza liczba zachorowa\u0144 w szko\u0142ach, kt\u00f3re wymaga\u0142y stosowania masek przez uczni\u00f3w, nie by\u0142a statystycznie istotna w por\u00f3wnaniu ze szko\u0142ami, w kt\u00f3rych stosowanie masek by\u0142o opcjonalne… W sytuacji, gdy dziesi\u0105tki milion\u00f3w ameryka\u0144skich dzieci wracaj\u0105 jesieni\u0105 do szko\u0142y, ich rodzice i przyw\u00f3dcy polityczni s\u0105 im winni przeprowadzenie jasnej, naukowo rygorystycznej dyskusji na temat tego, kt\u00f3re \u015brodki anty-COVID rzeczywi\u015bcie dzia\u0142aj\u0105, a kt\u00f3re mog\u0105 stanowi\u0107 dodatkowe obci\u0105\u017cenie dla podatnych na zaka\u017cenie m\u0142odych ludzi, nie spowalniaj\u0105c w znacz\u0105cy lub oczywisty spos\u00f3b rozprzestrzeniania si\u0119 wirusa… fakt, \u017ce wym\u00f3g maskowania uczni\u00f3w nie przyni\u00f3s\u0142 niezale\u017cnych korzy\u015bci, jest konsekwencj\u0105 i budzi du\u017ce zainteresowanie.”<\/td><\/tr> |
| 69) Wewn\u0119trzne spotkanie \u015awiatowej Organizacji Zdrowia, COVID-19 – wirtualna konferencja prasowa – 30 marca 2020<\/a> r., 2020 r.<\/td> | „To jest pytanie dotycz\u0105ce Austrii. Rz\u0105d austriacki chce, aby wszyscy wchodz\u0105cy do sklep\u00f3w nosili maski. Z naszych wcze\u015bniejszych spotka\u0144 z Panem zrozumia\u0142em, \u017ce og\u00f3\u0142 spo\u0142ecze\u0144stwa nie powinien nosi\u0107 masek, poniewa\u017c s\u0105 one deficytowe. Co Pan s\u0105dzi o nowych \u015brodkach wprowadzonych w Austrii?… Nic mi nie wiadomo na temat tego \u015brodka w Austrii. Zak\u0142adam, \u017ce maj\u0105 one na celu to, aby osoby, kt\u00f3re potencjalnie mog\u0105 by\u0107 nosicielami choroby, nie przekazywa\u0142y jej innym. Og\u00f3lnie rzecz bior\u0105c, WHO zaleca, aby noszenie maski przez osoby postronne mia\u0142o na celu zapobie\u017cenie przeniesieniu choroby na kogo\u015b innego. Zasadniczo nie zalecamy noszenia masek w miejscach publicznych przez osoby zdrowe, poniewa\u017c do tej pory nie stwierdzono, aby przynosi\u0142o to jakie\u015b szczeg\u00f3lne korzy\u015bci.<\/td><\/tr> |
| 70) Maski na twarz zapobiegaj\u0105ce przenoszeniu wirusa grypy: przegl\u0105d systematyczny<\/a>, Cowling, 2010<\/td> | „Przegl\u0105d podkre\u015bla ograniczon\u0105 baz\u0119 dowod\u00f3w potwierdzaj\u0105cych skuteczno\u015b\u0107 lub efektywno\u015b\u0107 masek twarzowych w ograniczaniu przenoszenia wirusa grypy.””\u017badne z bada\u0144 poddanych przegl\u0105dowi nie wykaza\u0142o korzy\u015bci z noszenia maski, ani u pracownik\u00f3w s\u0142u\u017cby zdrowia, ani u cz\u0142onk\u00f3w spo\u0142eczno\u015bci w gospodarstwach domowych<\/a> (H).”<\/td><\/tr> |
| 71) Skuteczno\u015b\u0107 p\u00f3\u0142masek N95 w por\u00f3wnaniu z maskami chirurgicznymi w ochronie pracownik\u00f3w s\u0142u\u017cby zdrowia przed ostrymi zaka\u017ceniami uk\u0142adu oddechowego: przegl\u0105d systematyczny i metaanaliza,<\/a> Smith, 2016<\/td> | „Chocia\u017c wydawa\u0142o si\u0119, \u017ce p\u00f3\u0142maski N95 maj\u0105 przewag\u0119 ochronn\u0105 nad maskami chirurgicznymi w warunkach laboratoryjnych, nasza metaanaliza wykaza\u0142a, \u017ce nie ma wystarczaj\u0105cych danych, aby ostatecznie okre\u015bli\u0107, czy p\u00f3\u0142maski N95 s\u0105 lepsze od masek chirurgicznych w ochronie pracownik\u00f3w s\u0142u\u017cby zdrowia przed przenoszonymi ostrymi zaka\u017ceniami uk\u0142adu oddechowego w warunkach klinicznych”.<\/td><\/tr> |
| 72) Skuteczno\u015b\u0107 masek i respirator\u00f3w w zwalczaniu zaka\u017ce\u0144 uk\u0142adu oddechowego u pracownik\u00f3w opieki zdrowotnej: A Systematic Review and Meta-Analysis<\/a>, Offeddu, 2017<\/td> | „Znale\u017ali\u015bmy dowody na poparcie powszechnego stosowania masek medycznych w warunkach szpitalnych jako cz\u0119\u015bci \u015brodk\u00f3w kontroli zaka\u017ce\u0144 w celu zmniejszenia ryzyka zachorowa\u0144 na CRI i ILI w\u015br\u00f3d pracownik\u00f3w HCW. Og\u00f3lnie rzecz bior\u0105c, maski N95 mog\u0105 zapewnia\u0107 wi\u0119ksz\u0105 ochron\u0119, ale ich powszechne stosowanie podczas ca\u0142ej zmiany roboczej b\u0119dzie prawdopodobnie mniej akceptowalne ze wzgl\u0119du na wi\u0119kszy dyskomfort… Nasza analiza potwierdza skuteczno\u015b\u0107 masek medycznych i p\u00f3\u0142masek w walce z SARS. Maski jednorazowe, bawe\u0142niane lub papierowe nie s\u0105 zalecane. Potwierdzona skuteczno\u015b\u0107 masek medycznych jest niezwykle istotna dla \u015brodowisk o ni\u017cszych zasobach i sytuacji kryzysowych, w kt\u00f3rych nie ma dost\u0119pu do p\u00f3\u0142masek N95. W takich przypadkach preferowane s\u0105 maski medyczne jednorazowego u\u017cytku, a nie maski z tkaniny, dla kt\u00f3rych nie ma dowod\u00f3w ochrony i kt\u00f3re mog\u0105 u\u0142atwia\u0107 przenoszenie patogen\u00f3w, je\u015bli s\u0105 u\u017cywane wielokrotnie bez odpowiedniej sterylizacji… Nie stwierdzono wyra\u017anych korzy\u015bci ze stosowania masek medycznych lub p\u00f3\u0142masek N95 przeciwko pH1N1… Og\u00f3lnie rzecz bior\u0105c, dowody na poparcie polityki dotycz\u0105cej stosowania masek przez pracownik\u00f3w s\u0142u\u017cby zdrowia s\u0105 s\u0142abe, z niewielk\u0105 liczb\u0105 bada\u0144, co jest podatne na b\u0142\u0119dy w raportowaniu i brak mocy statystycznej.”<\/td><\/tr> |
| 73) Respiratory N95 a maski medyczne w zapobieganiu grypie w\u015br\u00f3d personelu opieki zdrowotnej<\/a>, Radonovich, 2019 r.<\/td> | „Stosowanie respirator\u00f3w N95, w por\u00f3wnaniu z maskami medycznymi, w warunkach ambulatoryjnych nie spowodowa\u0142o istotnych r\u00f3\u017cnic w cz\u0119sto\u015bci wyst\u0119powania grypy potwierdzonej laboratoryjnie”.<\/td><\/tr> |
| Skuteczno\u015b\u0107 p\u00f3\u0142masek N95 w por\u00f3wnaniu z maskami chirurgicznymi w walce z gryp\u0105: A systematic review and meta-analysis74) Maski nie dzia\u0142aj\u0105: Przegl\u0105d bada\u0144 naukowych zwi\u0105zanych z polityk\u0105 spo\u0142eczn\u0105 COVID-19<\/a>, Rancourt, 2020 r.<\/td> | Stosowanie masek oddechowych N95 w por\u00f3wnaniu z maskami chirurgicznymi nie wi\u0105\u017ce si\u0119 z mniejszym ryzykiem zachorowania na gryp\u0119 potwierdzon\u0105 laboratoryjnie. Sugeruje to, \u017ce p\u00f3\u0142maski N95 nie powinny by\u0107 zalecane dla og\u00f3\u0142u spo\u0142ecze\u0144stwa i personelu medycznego nie nale\u017c\u0105cego do grupy wysokiego ryzyka, kt\u00f3ry nie ma bliskiego kontaktu z pacjentami chorymi na gryp\u0119 lub podejrzanymi o gryp\u0119. „\u017badne badanie RCT ze zweryfikowanym wynikiem nie wykaza\u0142o korzy\u015bci dla pracownik\u00f3w s\u0142u\u017cby zdrowia lub cz\u0142onk\u00f3w spo\u0142eczno\u015bci lokalnej wynikaj\u0105cych z noszenia maski lub respiratora. Nie ma takiego badania. Nie ma \u017cadnych wyj\u0105tk\u00f3w. Podobnie nie ma bada\u0144, kt\u00f3re wykaza\u0142yby korzy\u015bci z wprowadzenia powszechnej polityki noszenia masek w miejscach publicznych (wi\u0119cej na ten temat poni\u017cej). Co wi\u0119cej, gdyby noszenie maski przynosi\u0142o jakiekolwiek korzy\u015bci ze wzgl\u0119du na zdolno\u015b\u0107 blokowania kropli i cz\u0105steczek aerozolu, to noszenie maski (N95) powinno przynosi\u0107 wi\u0119ksze korzy\u015bci ni\u017c noszenie maski chirurgicznej, jednak kilka du\u017cych metaanaliz i wszystkie badania kliniczne dowodz\u0105, \u017ce nie ma takiej wzgl\u0119dnej korzy\u015bci.”<\/td><\/tr> |
| 75) Ponad dwana\u015bcie wiarygodnych bada\u0144 medycznych dowodzi, \u017ce maski na twarz nie dzia\u0142aj\u0105 nawet w szpitalach!,<\/a> Firstenberg, 2020<\/td> | „Obowi\u0105zek noszenia masek nigdzie nie zmniejszy\u0142 liczby zgon\u00f3w. W 20 stanach USA, kt\u00f3re nigdy nie nakaza\u0142y ludziom noszenia masek w pomieszczeniach i na zewn\u0105trz, odnotowano znacznie ni\u017csze wska\u017aniki \u015bmiertelno\u015bci z powodu zaka\u017cenia wirusem COVID-19 ni\u017c w 30 stanach, kt\u00f3re wprowadzi\u0142y obowi\u0105zek noszenia masek. W wi\u0119kszo\u015bci stan\u00f3w, w kt\u00f3rych nie stosuje si\u0119 masek, wsp\u00f3\u0142czynnik zgon\u00f3w z powodu COVID-19 wynosi poni\u017cej 20 na 100 000 mieszka\u0144c\u00f3w, a w \u017cadnym nie przekracza 55. Wszystkie 13 stan\u00f3w, w kt\u00f3rych wska\u017anik zgon\u00f3w jest wy\u017cszy ni\u017c 55, to stany, kt\u00f3re wprowadzi\u0142y obowi\u0105zek noszenia masek we wszystkich miejscach publicznych. Nie zapewni\u0142o im to ochrony”.<\/td><\/tr> |
| 76) Czy medycyna oparta na dowodach potwierdza skuteczno\u015b\u0107 maseczek chirurgicznych w zapobieganiu zaka\u017ceniom ran pooperacyjnych w chirurgii elektywnej<\/a>?, Bahli, 2009<\/td> | „Z ograniczonej liczby bada\u0144 z randomizacj\u0105 nadal nie wynika jednoznacznie, czy noszenie chirurgicznych masek na twarz jest szkodliwe czy korzystne dla pacjent\u00f3w poddawanych zabiegom chirurgicznym w trybie planowym”.<\/td><\/tr> |
| 77) Zapobieganie zapaleniu otrzewnej w CAPD: maskowa\u0107 czy nie?, <\/a>Figueiredo<\/a>, 2000<\/td> | „Obecne badanie sugeruje, \u017ce rutynowe stosowanie masek twarzowych podczas wymiany work\u00f3w CAPD mo\u017ce by\u0107 niepotrzebne i mo\u017cna z niego zrezygnowa\u0107”.<\/td><\/tr> |
| 78) \u015arodowisko sali operacyjnej pod wp\u0142ywem ludzi i maski chirurgicznej<\/a>, Ritter, 1975<\/td> | „Noszenie maski chirurgicznej nie mia\u0142o wp\u0142ywu na og\u00f3lne ska\u017cenie \u015brodowiska sali operacyjnej i prawdopodobnie dzia\u0142a\u0142o jedynie w celu przekierowania efektu pocisk\u00f3w powstaj\u0105cych podczas m\u00f3wienia i oddychania. Ludzie s\u0105 g\u0142\u00f3wnym \u017ar\u00f3d\u0142em ska\u017cenia \u015brodowiska na sali operacyjnej”.<\/td><\/tr> |
| 79) Skuteczno\u015b\u0107 standardowych chirurgicznych masek twarzowych: badanie z u\u017cyciem „cz\u0105stek znacznikowych<\/a>„, Ha’eri<\/a>, 1980<\/td> | „We wszystkich eksperymentach wykazano zanieczyszczenie rany cz\u0105steczkami. Poniewa\u017c mikrokulki nie zosta\u0142y zidentyfikowane na zewn\u0119trznej stronie masek twarzowych, musia\u0142y wydosta\u0107 si\u0119 poza kraw\u0119dzie maski i znale\u017a\u0107 si\u0119 w ranie.”<\/td><\/tr> |
| 80) Noszenie czepk\u00f3w i masek nie jest konieczne podczas cewnikowania serca<\/a>, Laslett, 1989<\/td> | „Prospektywnie oceniono do\u015bwiadczenia 504 pacjent\u00f3w poddanych zabiegowi przezsk\u00f3rnego cewnikowania lewego serca, poszukuj\u0105c dowod\u00f3w na istnienie zwi\u0105zku mi\u0119dzy tym, czy operatorzy nosili czepki i\/lub maski, a cz\u0119sto\u015bci\u0105 wyst\u0119powania zaka\u017ce\u0144. U \u017cadnego pacjenta nie stwierdzono zaka\u017ce\u0144, niezale\u017cnie od tego, czy stosowano czepek czy mask\u0119. Dlatego nie znale\u017ali\u015bmy dowod\u00f3w na to, \u017ce podczas przezsk\u00f3rnego cewnikowania serca konieczne jest noszenie czepk\u00f3w lub masek.”<\/td><\/tr> |
| 81) Czy anestezjolodzy musz\u0105 nosi\u0107 maski chirurgiczne na sali operacyjnej? Przegl\u0105d pi\u015bmiennictwa z zaleceniami opartymi na dowodach<\/a>, Skinner, 2001<\/td> | „Badanie ankietowe przeprowadzone przez Leyland w 1993 r. w celu oceny postaw wobec stosowania masek wykaza\u0142o, \u017ce 20% chirurg\u00f3w wyrzuci\u0142o maski chirurgiczne do pracy endoskopowej. Mniej ni\u017c 50% nie nosi\u0142o maski zgodnie z zaleceniami Medical Research Council. R\u00f3wna liczba chirurg\u00f3w nosi\u0142a mask\u0119 w przekonaniu, \u017ce chroni siebie i pacjenta, przy czym 20% z nich przyzna\u0142o, \u017ce tradycja by\u0142a jedynym powodem jej noszenia.”<\/td><\/tr> |
| 82) Mandaty masek dla dzieci nie s\u0105 poparte danymi,<\/a> Faria, 2021<\/td> | „Nawet je\u015bli chcesz u\u017cy\u0107 sezonu grypowego 2018-19, aby unikn\u0105\u0107 nak\u0142adania si\u0119 z pocz\u0105tkiem pandemii COVID-19, CDC maluje podobny obraz: Oszacowano<\/a> 480 zgon\u00f3w z powodu grypy w\u015br\u00f3d dzieci w tym okresie, z 46 000 hospitalizacji. Na szcz\u0119\u015bcie COVID-19 nie jest tak \u015bmiertelny dla dzieci. Wed\u0142ug Ameryka\u0144skiej Akademii Pediatrii wst\u0119pne dane z 45 stan\u00f3w wskazuj\u0105<\/a>, \u017ce 0,00%-0,03% przypadk\u00f3w zachorowa\u0144 dzieci na COVID-19 zako\u0144czy\u0142o si\u0119 zgonem. Gdy zestawi si\u0119 te liczby z wynikami bada\u0144<\/a> CDC, kt\u00f3re wykaza\u0142y, \u017ce obowi\u0105zek stosowania masek przez uczni\u00f3w – wraz z modelami hybrydowymi, dystansem spo\u0142ecznym i barierami w klasach – nie przyni\u00f3s\u0142 statystycznie istotnych korzy\u015bci w zapobieganiu rozprzestrzeniania si\u0119 wirusa COVID-19 w szko\u0142ach, to naleganie, by\u015bmy zmuszali uczni\u00f3w do przeskakiwania przez te przeszkody dla ich w\u0142asnej ochrony, nie ma sensu.<\/td><\/tr> |
| 83) Ujemne strony maskowania m\u0142odych uczni\u00f3w s\u0105 realne,<\/a> Prasad, 2021<\/td> | „Korzy\u015bci z wprowadzenia obowi\u0105zku stosowania masek w szko\u0142ach mog\u0105 wydawa\u0107 si\u0119 oczywiste – musz\u0105 przecie\u017c pom\u00f3c w zwalczaniu koronawirus\u00f3w, prawda? W Hiszpanii maski stosuje si\u0119 u dzieci w wieku 6 lat i starszych. Autorzy jednego z tamtejszych bada\u0144 przeanalizowali ryzyko rozprzestrzeniania si\u0119 wirusa we wszystkich grupach wiekowych. Gdyby maski przynosi\u0142y du\u017ce korzy\u015bci, w\u00f3wczas wska\u017anik przenoszenia wirusa w\u015br\u00f3d 5-latk\u00f3w by\u0142by znacznie wy\u017cszy ni\u017c w\u015br\u00f3d 6-latk\u00f3w. Wyniki tego nie wykaza\u0142y<\/a>. Zamiast tego pokazuj\u0105, \u017ce wska\u017aniki przenoszenia choroby, kt\u00f3re by\u0142y niskie w\u015br\u00f3d najm\u0142odszych dzieci, stale ros\u0142y wraz z wiekiem – zamiast gwa\u0142townie spada\u0107 w przypadku starszych dzieci podlegaj\u0105cych wymogowi zakrywania twarzy. Sugeruje to, \u017ce maskowanie dzieci w szkole nie przynosi wi\u0119kszych korzy\u015bci, a by\u0107 mo\u017ce nie przynosi ich wcale. A jednak wielu urz\u0119dnik\u00f3w woli podwoi\u0107 nak\u0142adanie obowi\u0105zku maskowania, tak jakby podstawowa polityka by\u0142a s\u0142uszna, a tylko ludzie zawiedli.”<\/td><\/tr> |
| 84) Maski w szko\u0142ach: Scientific American Fumbles Report on Childhood COVID Transmission<\/a>, English\/ACSH, 2021<\/td> | „Maskowanie jest ma\u0142o ryzykown\u0105 i niedrog\u0105 interwencj\u0105. Je\u015bli chcemy je zaleca\u0107 jako \u015brodek zapobiegawczy, zw\u0142aszcza w sytuacjach, gdy szczepienie nie jest mo\u017cliwe, to \u015bwietnie. Ale nie o tym m\u00f3wi si\u0119 opinii publicznej”. „Gubernator Florydy Ron DeSantis i politycy z Teksasu twierdz\u0105, \u017ce badania naukowe nie uzasadniaj\u0105 wprowadzenia obowi\u0105zku stosowania masek” – g\u0142osi podtytu\u0142 SciAm. „Je\u015bli tak jest, to przed wprowadzeniem nakazu stosowania masek w szko\u0142ach nale\u017cy wykaza\u0107, \u017ce dana interwencja dzia\u0142a. Je\u015bli nie mo\u017cesz tego zrobi\u0107, przyjmij do wiadomo\u015bci to, co napisa\u0142 hematolog-onkolog i profesor nadzwyczajny epidemiologii z UC San Francisco Vinay Prasad na \u0142amach „The Atlantic<\/a>„: „Nie ma naukowego konsensusu co do zasadno\u015bci wprowadzenia obowi\u0105zku maskowania u dzieci w wieku szkolnym… W po\u0142owie marca 2020 r. niewielu mog\u0142o argumentowa\u0107 przeciwko zachowaniu ostro\u017cno\u015bci. Jednak prawie 18 miesi\u0119cy p\u00f3\u017aniej jeste\u015bmy winni dzieciom i ich rodzicom w\u0142a\u015bciw\u0105 odpowied\u017a na pytanie: Czy korzy\u015bci wynikaj\u0105ce z maskowania dzieci w szkole przewy\u017cszaj\u0105 minusy? Uczciwa odpowied\u017a w 2021 roku brzmi: nie wiemy tego na pewno.”<\/td><\/tr> |
| 85) Maski „nie dzia\u0142aj\u0105”, szkodz\u0105 zdrowiu i s\u0105 wykorzystywane do kontrolowania populacji: Panel lekarzy<\/a>, Haynes, 2021<\/td> | „Jedyne randomizowane badania kontrolne, jakie kiedykolwiek przeprowadzono na temat masek, wykaza\u0142y, \u017ce nie dzia\u0142aj\u0105” – rozpocz\u0105\u0142 dr Nepute. Odni\u00f3s\u0142 si\u0119 on do „szlachetnego k\u0142amstwa” dr Anthony’ego Fauci, w kt\u00f3rym Fauci „zmieni\u0142 ton” swoich wypowiedzi<\/a> z marca 2020 r., w kt\u00f3rych bagatelizowa\u0142 potrzeb\u0119 i skuteczno\u015b\u0107 noszenia masek, a nast\u0119pnie wzywa\u0142 Amerykan\u00f3w do u\u017cywania masek w p\u00f3\u017aniejszym okresie roku. „C\u00f3\u017c, ok\u0142ama\u0142 nas. Skoro sk\u0142ama\u0142 w tej sprawie, to w jakiej jeszcze sprawie was ok\u0142ama\u0142?” – zapyta\u0142 Nepute.Maski sta\u0142y si\u0119 powszechne w prawie ka\u017cdym otoczeniu, zar\u00f3wno w pomieszczeniach, jak i na zewn\u0105trz, ale dr Popper wspomnia\u0142, \u017ce nie przeprowadzono „\u017cadnych bada\u0144”, kt\u00f3re faktycznie bada\u0142yby „efekt noszenia maski przez ca\u0142y czas czuwania”. „Nie ma \u017cadnych bada\u0144 naukowych, kt\u00f3re potwierdza\u0142yby to wszystko, a w szczeg\u00f3lno\u015bci nie ma \u017cadnych bada\u0144 naukowych, kt\u00f3re potwierdza\u0142yby fakt, \u017ce noszenie maski przez dwadzie\u015bcia cztery godziny na dob\u0119 lub przez ka\u017cd\u0105 minut\u0119 jest korzystne dla zdrowia” – doda\u0142 Popper.”<\/td><\/tr> |
| 86) Przenikanie aerozolu przez maski chirurgiczne<\/a>, Chen, 1992<\/td> | „Maska o najwy\u017cszej skuteczno\u015bci zbierania niekoniecznie jest najlepsz\u0105 mask\u0105 z punktu widzenia wsp\u00f3\u0142czynnika jako\u015bci filtra, kt\u00f3ry uwzgl\u0119dnia nie tylko skuteczno\u015b\u0107 zbierania, ale tak\u017ce op\u00f3r powietrza. Chocia\u017c wk\u0142ady do masek chirurgicznych mog\u0105 by\u0107 odpowiednie do usuwania bakterii wydychanych lub wydalanych przez pracownik\u00f3w opieki zdrowotnej, mog\u0105 by\u0107 niewystarczaj\u0105ce do usuwania aerozoli o rozmiarach submikrometrowych zawieraj\u0105cych patogeny, na kt\u00f3re ci pracownicy opieki zdrowotnej s\u0105 potencjalnie nara\u017ceni.”<\/td><\/tr> |
| 87) CDC: W <\/a>szko\u0142ach, w kt\u00f3rych obowi\u0105zuj\u0105 maski, nie zaobserwowano statystycznie istotnych r\u00f3\u017cnic w cz\u0119sto\u015bci <\/a>przenoszenia COVID w <\/a>por\u00f3wnaniu ze szko\u0142ami, w kt\u00f3rych obowi\u0105zuj\u0105 zasady opcjonalne<\/a>, Miltimore, 2021<\/td> | „CDC nie uwzgl\u0119dni\u0142o w podsumowaniu swojego raportu stwierdzenia, \u017ce „wymagane u\u017cywanie masek w\u015br\u00f3d uczni\u00f3w nie by\u0142o statystycznie istotne w por\u00f3wnaniu ze szko\u0142ami, w kt\u00f3rych u\u017cywanie masek by\u0142o opcjonalne”.”<\/td><\/tr> |
| 88) Horowitz: Dane z Indii nadal podsycaj\u0105 strach przed „Delt\u0105”<\/a>, Howorwitz, 2021<\/td> | „Zamiast udowadnia\u0107 potrzeb\u0119 siania wi\u0119kszej paniki, strachu i kontroli nad lud\u017ami, historia z Indii – \u017ar\u00f3d\u0142a wariantu „Delta” – wci\u0105\u017c obala ka\u017cde aktualne za\u0142o\u017cenie faszyzmu COVID… Je\u015bli tego nie zrobimy, musimy powr\u00f3ci\u0107 do bardzo skutecznych blokad i masek. W rzeczywisto\u015bci do\u015bwiadczenia Indii dowodz\u0105 czego\u015b wr\u0119cz przeciwnego, a mianowicie:1) Delta jest w du\u017cej mierze wersj\u0105 atenuowan\u0105, o znacznie ni\u017cszym wska\u017aniku \u015bmiertelno\u015bci, kt\u00f3ra dla wi\u0119kszo\u015bci ludzi jest podobna do przezi\u0119bienia.2) Maski nie zdo\u0142a\u0142y powstrzyma\u0107 rozprzestrzeniania si\u0119 choroby.3) Kraj zbli\u017cy\u0142 si\u0119 do progu odporno\u015bci stadnej, przy zaledwie 3% zaszczepionych.<\/td><\/tr> |
| 89) Przenoszenie wariantu delta SARS-CoV-2 w\u015br\u00f3d zaszczepionych pracownik\u00f3w s\u0142u\u017cby zdrowia, Wietnam<\/a>, Chau, 2021<\/td> | Chocia\u017c publikacja w czasopi\u015bmie LANCET nie zawiera ostatecznych danych, mo\u017cna wywnioskowa\u0107, \u017ce wszystkie piel\u0119gniarki by\u0142y zamaskowane i mia\u0142y sprz\u0119t ochrony osobistej, podobnie jak w przypadku ognisk szpitalnych w Finlandii i Izraelu, co wskazuje na to, \u017ce sprz\u0119t ochrony osobistej i maski nie by\u0142y w stanie ograniczy\u0107 rozprzestrzeniania si\u0119 zaka\u017cenia Delta.<\/td><\/tr> |
| 90) Przenikanie aerozolu przez maski chirurgiczne<\/a>, Willeke, 1992<\/td> | „Maska o najwy\u017cszej skuteczno\u015bci zbierania niekoniecznie jest najlepsz\u0105 mask\u0105 z punktu widzenia wsp\u00f3\u0142czynnika jako\u015bci filtra, kt\u00f3ry uwzgl\u0119dnia nie tylko skuteczno\u015b\u0107 zbierania, ale tak\u017ce op\u00f3r powietrza. Chocia\u017c wk\u0142ady masek chirurgicznych mog\u0105 by\u0107 odpowiednie do usuwania bakterii wydychanych lub wydalanych przez pracownik\u00f3w opieki zdrowotnej, mog\u0105 by\u0107 niewystarczaj\u0105ce do usuwania aerozoli o rozmiarach submikrometrowych zawieraj\u0105cych patogeny, na kt\u00f3re pracownicy opieki zdrowotnej s\u0105 potencjalnie nara\u017ceni.”<\/td><\/tr> |
| 91) The efficacy of standard surgical face masks: an investigation using „tracer particles”<\/a>, Wiley, 1980<\/td> | „We wszystkich eksperymentach wykazano zanieczyszczenie rany cz\u0105steczkami. Poniewa\u017c mikrokulki nie zosta\u0142y zidentyfikowane na zewn\u0119trznej stronie masek, musia\u0142y one przedosta\u0107 si\u0119 przez kraw\u0119dzie maski i znale\u017a\u0107 si\u0119 w ranie. Noszenie maski pod nakryciem g\u0142owy ogranicza t\u0119 drog\u0119 zaka\u017cenia.”<\/td><\/tr> |
| 92) Naukowa analiza oparta na dowodach naukowych, dlaczego maski s\u0105 nieskuteczne, niepotrzebne i szkodliwe<\/a>, Meehan, 2020<\/td> | „Dziesi\u0105tki lat dowod\u00f3w naukowych na najwy\u017cszym poziomie (metaanalizy wielu randomizowanych bada\u0144 kontrolowanych) w przewa\u017caj\u0105cej mierze wskazuj\u0105, \u017ce maski medyczne s\u0105 nieskuteczne w zapobieganiu przenoszenia wirus\u00f3w oddechowych, w tym SAR-CoV-2… Zwolennicy masek opieraj\u0105 si\u0119 na dowodach o niskim poziomie (obserwacyjne badania retrospektywne i teorie mechanistyczne), z kt\u00f3rych \u017caden nie jest w stanie przeciwstawi\u0107 si\u0119 dowodom, argumentom i ryzyku zwi\u0105zanemu z obowi\u0105zkiem stosowania masek.”<\/td><\/tr> |
| 93) List otwarty lekarzy i pracownik\u00f3w s\u0142u\u017cby zdrowia do wszystkich w\u0142adz belgijskich i wszystkich belgijskich medi\u00f3w<\/a>, AIER, 2020 r.<\/td> | „Maseczki doustne u os\u00f3b zdrowych s\u0105 nieskuteczne w walce z rozprzestrzenianiem si\u0119 infekcji wirusowych”.<\/td><\/tr> |
| 94) Skuteczno\u015b\u0107 p\u00f3\u0142masek N95 w por\u00f3wnaniu z maskami chirurgicznymi w ochronie przed gryp\u0105: Przegl\u0105d systematyczny i metaanaliza<\/a>, Long, 2020<\/td> | „Stosowanie p\u00f3\u0142masek N95 w por\u00f3wnaniu z maskami chirurgicznymi nie jest zwi\u0105zane z ni\u017cszym ryzykiem zachorowania na gryp\u0119 potwierdzon\u0105 laboratoryjnie. Sugeruje to, \u017ce maski oddechowe N95 nie powinny by\u0107 zalecane dla og\u00f3\u0142u spo\u0142ecze\u0144stwa i personelu medycznego nie nale\u017c\u0105cego do grupy wysokiego ryzyka, kt\u00f3ry nie ma bliskiego kontaktu z pacjentami chorymi na gryp\u0119 lub podejrzanymi o gryp\u0119.”<\/td><\/tr> |
| 95) Wskaz\u00f3wki dotycz\u0105ce stosowania masek w kontek\u015bcie COVID-19<\/a>, WHO, 2020 r.<\/td> | „Jednak samo stosowanie maski jest niewystarczaj\u0105ce, aby zapewni\u0107 odpowiedni poziom ochrony lub kontroli \u017ar\u00f3d\u0142a, a w celu zahamowania przenoszenia wirus\u00f3w oddechowych nale\u017cy r\u00f3wnie\u017c przyj\u0105\u0107 inne \u015brodki na poziomie osobistym i wsp\u00f3lnotowym”.<\/td><\/tr> |
| 96) Maska farsy: jest bezpieczna tylko przez 20 minut<\/a>, The Sydney Morning Herald, 2003 r.<\/td> | „W\u0142adze sanitarne ostrzegaj\u0105, \u017ce maski chirurgiczne mog\u0105 nie by\u0107 skuteczn\u0105 ochron\u0105 przed wirusem. „Maski s\u0105 skuteczne tylko tak d\u0142ugo, jak d\u0142ugo s\u0105 suche” – powiedzia\u0142a profesor Yvonne Cossart z Wydzia\u0142u Chor\u00f3b Zaka\u017anych Uniwersytetu w Sydney – „Gdy tylko nasyc\u0105 si\u0119 wilgoci\u0105 z oddechu, przestaj\u0105 spe\u0142nia\u0107 swoje zadanie i przenosz\u0105 kropelki”. Profesor Cossart powiedzia\u0142a, \u017ce mo\u017ce to trwa\u0107 zaledwie 15 lub 20 minut, po kt\u00f3rych mask\u0119 nale\u017cy zmieni\u0107. Ale te ostrze\u017cenia nie powstrzyma\u0142y ludzi przed kupowaniem masek, a sprzedawcy maj\u0105 problemy z nad\u0105\u017ceniem za popytem.”<\/td><\/tr> |
| 97) Badanie: Noszenie u\u017cywanej maski jest potencjalnie bardziej ryzykowne ni\u017c brak maski<\/a>, Boyd, 2020 Wp\u0142yw noszenia maski na wdychalno\u015b\u0107 i osadzanie si\u0119 aerozoli SARS-CoV-2 w g\u00f3rnych drogach oddechowych cz\u0142owieka<\/a><\/td> | „Wed\u0142ug naukowc\u00f3w z University of Massachusetts Lowell i California Baptist University, tr\u00f3jwarstwowa maska chirurgiczna jest w 65% skuteczna w filtrowaniu cz\u0105steczek w powietrzu. Skuteczno\u015b\u0107 ta spada jednak do 25 procent po jej zu\u017cyciu. „Naturalne jest przekonanie, \u017ce noszenie maski, niewa\u017cne nowej czy starej, zawsze jest lepsze ni\u017c nic” – powiedzia\u0142<\/a> autor pracy Jinxiang Xi. „Nasze wyniki pokazuj\u0105, \u017ce przekonanie to jest prawdziwe tylko w przypadku cz\u0105stek wi\u0119kszych ni\u017c 5 mikrometr\u00f3w, ale nie w przypadku drobnych cz\u0105stek mniejszych ni\u017c 2,5 mikrometra” – kontynuowa\u0142.<\/td><\/tr> |
| 98) Unravelling the Role of the Mandatory Use of Face Covering Masks for the Control of SARS-CoV-2 in Schools: A Quasi-Experimental Study Nested in a Population-Based Cohort in Catalonia (Spain)<\/a>, Coma, 2022<\/td> | „Ostatnie badanie (Katalonia, Hiszpania) dotycz\u0105ce masek na twarz i ich skuteczno\u015bci by\u0142o retrospektywnym badaniem populacyjnym przeprowadzonym w\u015br\u00f3d blisko 600 000 dzieci w wieku od 3 do 11 lat ucz\u0119szczaj\u0105cych do przedszkola (3-5 lat, bez obowi\u0105zku zakrywania twarzy) i szko\u0142y podstawowej (6-11 lat, z obowi\u0105zkiem zakrywania twarzy); ocena zachorowalno\u015bci na SARS-CoV-2, wska\u017anik\u00f3w wt\u00f3rnych atak\u00f3w (SAR) i efektywnej liczby reprodukcyjnej (R*) dla ka\u017cdej klasy w pierwszym trymestrze roku akademickiego 2021-2022, w tym analiza r\u00f3\u017cnic mi\u0119dzy dzie\u0107mi 5-letnimi, bez mandatu do zas\u0142aniania twarzy, a dzie\u0107mi 6-letnimi, z mandatem. Naukowcy stwierdzili, \u017ce „zapadalno\u015b\u0107 na SARS-CoV-2 by\u0142a znacz\u0105co ni\u017csza w przedszkolu ni\u017c w szkole podstawowej i zaobserwowano trend zale\u017cny od wieku. Dzieci w wieku 3 i 4 lat wykazywa\u0142y ni\u017csze wyniki dla wszystkich analizowanych zmiennych epidemiologicznych, podczas gdy dzieci w wieku 11 lat mia\u0142y wy\u017csze warto\u015bci. Dzieci 6-letnie charakteryzowa\u0142y si\u0119 wy\u017csz\u0105 zapadalno\u015bci\u0105 ni\u017c dzieci 5-letnie (3-54% vs 3-1%; OR: 1-15 [95%CI: 1-08-1-22]) oraz nieco ni\u017cszymi, ale nieistotnymi statystycznie warto\u015bciami SAR i R*: SAR wynosi\u0142 4-36% u dzieci 6-letnich i 4-59% u 5-letnich (IRR: 0-96 [95%CI: 0-82-1-11]); natomiast R* wynosi\u0142 odpowiednio 0-9 i 0-93 (OR: 0-96 [95%CI: 0-87-1-09])”. Og\u00f3lnie rzecz bior\u0105c, obowi\u0105zek zas\u0142aniania twarzy (maski na twarz) w badanych szko\u0142ach nie by\u0142 zwi\u0105zany z mniejsz\u0105 zapadalno\u015bci\u0105 na SARS-CoV-2 lub jego rozprzestrzenianiem si\u0119, co sugeruje, \u017ce maski te nie by\u0142y skuteczne.”<\/td><\/tr> |
| 99) Korelacja mi\u0119dzy zgodno\u015bci\u0105 z mask\u0105 a wynikami badania COVID-19 w Europie<\/a>, Spira, 2022 r. <\/td> | „Celem tego kr\u00f3tkiego badania by\u0142a analiza korelacji mi\u0119dzy u\u017cywaniem masek a wska\u017anikami zachorowalno\u015bci i \u015bmiertelno\u015bci w okresie zimowym 2020-2021 w Europie. Przeanalizowano i skrzy\u017cowano dane z 35 kraj\u00f3w europejskich dotycz\u0105ce zachorowalno\u015bci, \u015bmiertelno\u015bci i u\u017cywania masek w okresie sze\u015bciu miesi\u0119cy. Stosowanie masek by\u0142o bardziej jednorodne w Europie Wschodniej ni\u017c w krajach Europy Zachodniej. Wsp\u00f3\u0142czynniki korelacji Spearmana mi\u0119dzy u\u017cywaniem masek a wynikami COVID-19 by\u0142y zerowe lub dodatnie, w zale\u017cno\u015bci od podgrupy kraj\u00f3w i rodzaju wyniku (przypadki lub zgony). Dodatnie korelacje by\u0142y silniejsze w krajach Europy Zachodniej ni\u017c Wschodniej. Wyniki te wskazuj\u0105, \u017ce kraje o wysokim poziomie stosowania masek nie osi\u0105ga\u0142y lepszych wynik\u00f3w ni\u017c kraje o niskim poziomie stosowania masek.”<\/td><\/tr> |
| 100)Efekt Foegena<\/a> Mechanizm, dzi\u0119ki kt\u00f3remu maski na twarz przyczyniaj\u0105 si\u0119 do wzrostu wska\u017anika \u015bmiertelno\u015bci w grupie COVID-19<\/a>, F\u00f6gen, 2022<\/td> | „Najwa\u017cniejszym wnioskiem z tego badania jest to, \u017ce wbrew przyj\u0119tej opinii, \u017ce mniej os\u00f3b umiera z powodu zmniejszenia liczby zaka\u017ce\u0144 dzi\u0119ki maskom, nie jest to prawd\u0105. Wyniki tego badania zdecydowanie sugeruj\u0105, \u017ce obowi\u0105zek noszenia masek w rzeczywisto\u015bci spowodowa\u0142 oko\u0142o 1,5 raza wi\u0119cej zgon\u00f3w lub o \u223c50% wi\u0119cej zgon\u00f3w w por\u00f3wnaniu z sytuacj\u0105, w kt\u00f3rej masek nie wprowadzono. Oznacza to, \u017ce ryzyko dla osoby nosz\u0105cej mask\u0119 powinno by\u0107 nawet wy\u017csze, poniewa\u017c w MMC jest nieznana liczba os\u00f3b, kt\u00f3re albo nie przestrzegaj\u0105 nakazu noszenia masek, albo s\u0105 zwolnione z tego obowi\u0105zku z powod\u00f3w medycznych, albo nie chodz\u0105 do miejsc publicznych, w kt\u00f3rych obowi\u0105zuje nakaz noszenia masek. U tych os\u00f3b nie wyst\u0119puje zwi\u0119kszone ryzyko, a zatem ryzyko dla pozosta\u0142ych os\u00f3b obj\u0119tych obowi\u0105zkiem noszenia masek jest w rzeczywisto\u015bci wy\u017csze”.<\/td><\/tr> |
| OBOWI\u0104ZEK NOSZENIA MASEK<\/strong><\/td> | <\/td><\/tr> |
| 1) Nakaz stosowania masek i ich skuteczno\u015b\u0107 w zwalczaniu COVID-19 w stanach USA<\/a>, Guerra, 2021 r.<\/td> | „Obliczyli\u015bmy ca\u0142kowity wzrost liczby przypadk\u00f3w COVID-19 i stosowanie masek dla kontynentalnych Stan\u00f3w Zjednoczonych na podstawie danych z Centr\u00f3w Kontroli i Zapobiegania Chorobom oraz Instytutu Metryki i Oceny Zdrowia. Oszacowali\u015bmy wzrost liczby przypadk\u00f3w po wprowadzeniu obowi\u0105zku stosowania masek w stanach nieobj\u0119tych obowi\u0105zkiem stosowania masek, wykorzystuj\u0105c median\u0119 dat wydania masek w s\u0105siednich stanach obj\u0119tych obowi\u0105zkiem stosowania masek… nie zaobserwowali\u015bmy zwi\u0105zku mi\u0119dzy obowi\u0105zkiem stosowania masek a zmniejszeniem rozprzestrzeniania si\u0119 COVID-19 w stanach USA.”<\/td><\/tr> |
| 2) Te 12 wykres\u00f3w pokazuje, \u017ce mandaty masek nie powstrzymuj\u0105 COVID<\/a>, Weiss, 2020<\/td> | „Maski mog\u0105 dzia\u0142a\u0107 dobrze, je\u015bli s\u0105 w pe\u0142ni szczelne, odpowiednio dopasowane, cz\u0119sto zmieniane i maj\u0105 filtr przeznaczony do cz\u0105stek o wielko\u015bci wirusa. Nie jest to \u017cadna z powszechnych masek dost\u0119pnych na rynku konsumenckim, co sprawia, \u017ce powszechne maskowanie jest bardziej sztuczk\u0105 zaufania ni\u017c rozwi\u0105zaniem medycznym… Nasze powszechne stosowanie nienaukowych os\u0142on twarzy jest zatem bli\u017csze \u015bredniowiecznemu przes\u0105dowi ni\u017c nauce, ale wiele pot\u0119\u017cnych instytucji ma obecnie zbyt du\u017cy kapita\u0142 polityczny zainwestowany w narracj\u0119 o maskach, wi\u0119c dogmat jest utrwalany. Narracja ta m\u00f3wi, \u017ce je\u015bli liczba zachorowa\u0144 spada, to dlatego, \u017ce maski odnios\u0142y sukces. M\u00f3wi si\u0119, \u017ce je\u015bli liczba zachorowa\u0144 wzrasta, to dlatego, \u017ce maski zapobieg\u0142y wi\u0119kszej liczbie zachorowa\u0144. Narracja ta po prostu zak\u0142ada, a nie udowadnia, \u017ce maski dzia\u0142aj\u0105, mimo przyt\u0142aczaj\u0105cych dowod\u00f3w naukowych na to, \u017ce jest inaczej”.<\/td><\/tr> |
| 3) Badania wykaza\u0142y, \u017ce obowi\u0105zek stosowania <\/a>masek powoduje <\/a>wzrost liczby zaka\u017ce\u0144 wirusem CCP<\/a>, Vadum, 2020 r.<\/td> | „Wed\u0142ug raportu RationalGround.com, prowadzonego przez oddoln\u0105 grup\u0119 analityk\u00f3w danych, informatyk\u00f3w i aktuariuszy, przepisy dotycz\u0105ce masek ochronnych, kt\u00f3rych celem jest walka z rozprzestrzenianiem si\u0119 wirusa CCP<\/a> wywo\u0142uj\u0105cego chorob\u0119 COVID-19<\/a>, wydaj\u0105 si\u0119 sprzyja\u0107 jego rozprzestrzenianiu.”<\/td><\/tr> |
| 4) Horowitz: Wszechstronna <\/a>analiza 50 stan\u00f3w wykazuje wi\u0119ksz\u0105 rozpi\u0119to\u015b\u0107 w przypadku mandat\u00f3w na maski<\/a>, Howorwitz, 2020 Justin Hart<\/a><\/td> | „Jak d\u0142ugo nasi politycy b\u0119d\u0105 ignorowa\u0107 wyniki? Wyniki: Por\u00f3wnuj\u0105c stany, w kt\u00f3rych obowi\u0105zywa\u0142 mandat, z tymi, w kt\u00f3rych go nie by\u0142o, lub okresy czasu w obr\u0119bie stanu, w kt\u00f3rym obowi\u0105zywa\u0142 mandat, z tymi, w kt\u00f3rych go nie by\u0142o, nie ma absolutnie \u017cadnych dowod\u00f3w na to, \u017ce mandat na maski spowolni\u0142 rozprzestrzenianie si\u0119 choroby cho\u0107by o jot\u0119. W sumie w stanach, w kt\u00f3rych obowi\u0105zywa\u0142 mandat, odnotowano 9 605 256 potwierdzonych przypadk\u00f3w COVID w ci\u0105gu 5 907 dni, co daje \u015brednio 27 przypadk\u00f3w na 100 000 dziennie. Gdy stany nie mia\u0142y nakazu og\u00f3lnostanowego (co obejmuje stany, kt\u00f3re nigdy go nie mia\u0142y, oraz okres czasu, w kt\u00f3rym stany maskuj\u0105ce nie posiada\u0142y mandatu), odnotowano 5 781 716 przypadk\u00f3w w ci\u0105gu 5 772 dni, co daje \u015bredni\u0105 17 przypadk\u00f3w na 100 000 os\u00f3b dziennie.”<\/td><\/tr> |
| 5) Badanie CDC na temat mandatu maskowego: Obalone<\/a>, Aleksander, 2021<\/td> | „Dlatego nie jest zaskakuj\u0105ce, \u017ce CDC w swoich w\u0142asnych ostatnich wnioskach dotycz\u0105cych stosowania \u015brodk\u00f3w niefarmakologicznych, takich jak maski na twarz w pandemii grypy<\/a>, ostrzeg\u0142o, \u017ce naukowe „dowody z 14 randomizowanych kontrolowanych bada\u0144 tych \u015brodk\u00f3w nie potwierdzi\u0142y znacz\u0105cego wp\u0142ywu na transmisj\u0119 …”. Co wi\u0119cej, w wytycznych WHO na 2019<\/a> r. dotycz\u0105cych niefarmakologicznych \u015brodk\u00f3w zdrowia publicznego w pandemii, w odniesieniu do masek na twarz poinformowano, \u017ce „nie ma dowod\u00f3w na to, \u017ce skutecznie ograniczaj\u0105 one przenoszenie choroby…”. Podobnie, w drobnym druku do ostatniej symulacji podw\u00f3jnie \u015blepej pr\u00f3by CDC stwierdzi\u0142o<\/a>, \u017ce „Wyniki tych symulacji [wspieraj\u0105cych stosowanie masek] nie powinny by\u0107 uog\u00f3lniane na skuteczno\u015b\u0107 …ani interpretowane jako reprezentatywne dla skuteczno\u015bci tych masek, gdy s\u0105 one noszone w rzeczywistych warunkach.”<\/td><\/tr> |
| 6) Phil Kerpin<\/a>, tweet, 2021 Widz<\/a><\/td> | „Pierwsze ekologiczne badanie dotycz\u0105ce stanowych mandat\u00f3w na maski i ich stosowania, obejmuj\u0105ce dane zimowe: „Wzrost zachorowa\u0144 by\u0142 niezale\u017cny od mandat\u00f3w przy niskich i wysokich wska\u017anikach rozprzestrzeniania si\u0119 spo\u0142eczno\u015bci, a stosowanie masek nie przewidywa\u0142o wzrostu zachorowa\u0144 podczas fali letniej lub jesienno-zimowej”.<\/td><\/tr> |
| 7) Jak zawiod\u0142y maski na twarz i zamkni\u0119cia<\/a>, SPR, 2021<\/td> | „Zaka\u017cenia by\u0142y nap\u0119dzane g\u0142\u00f3wnie przez czynniki sezonowe i endemiczne, natomiast mandaty na maski i blokady nie mia\u0142y zauwa\u017calnego wp\u0142ywu”.<\/td><\/tr> |
| 8) Analiza wp\u0142ywu obowi\u0105zku stosowania masek COVID-19 na zu\u017cycie zasob\u00f3w szpitalnych i \u015bmiertelno\u015b\u0107 na poziomie powiatu<\/a>, Schauer, 2021 r.<\/td> | „Nie stwierdzono zmniejszenia dziennej \u015bmiertelno\u015bci w przeliczeniu na populacj\u0119, liczby \u0142\u00f3\u017cek szpitalnych, \u0142\u00f3\u017cek na OIOM-ie lub zaj\u0119to\u015bci respiratora u pacjent\u00f3w COVID-19-dodatnich, kt\u00f3re mo\u017cna by przypisa\u0107 wprowadzeniu obowi\u0105zku noszenia maski”.<\/td><\/tr> |
| 9) Czy potrzebujemy mandat\u00f3w na maski<\/a>, Harris, 2021 r.<\/td> | „Maski okaza\u0142y si\u0119 jednak o wiele mniej przydatne podczas grypy hiszpanki w 1918 roku, choroby wirusowej rozprzestrzenianej przez patogeny mniejsze od bakterii. Na przyk\u0142ad Kalifornijski Departament Zdrowia poinformowa\u0142<\/a>, \u017ce miasta Stockton, w kt\u00f3rych wymagano stosowania masek, i Boston, w kt\u00f3rych tego nie robiono, mia\u0142y niewiele r\u00f3\u017cni\u0105ce si\u0119 wska\u017aniki zgon\u00f3w, dlatego odradzono wprowadzanie obowi\u0105zku noszenia masek, z wyj\u0105tkiem kilku zawod\u00f3w wysokiego ryzyka, takich jak fryzjerzy…. Randomizowane badania kontrolowane (RCT) dotycz\u0105ce stosowania masek, na og\u00f3\u0142 bardziej wiarygodne ni\u017c badania obserwacyjne, cho\u0107 nieomylne, zwykle wykazuj\u0105, \u017ce maski materia\u0142owe i chirurgiczne zapewniaj\u0105 niewielk\u0105 ochron\u0119. Kilka bada\u0144 RCT sugeruje, \u017ce idealne przestrzeganie dok\u0142adnego protoko\u0142u stosowania masek mo\u017ce chroni\u0107 przed gryp\u0105, ale w metaanalizach niewiele wskazuje na to, \u017ce maski zapewniaj\u0105 znacz\u0105c\u0105 ochron\u0119. W wytycznych WHO<\/a> z 2019 r. dotycz\u0105cych grypy stwierdzono, \u017ce pomimo „mechanistycznej wiarygodno\u015bci potencjalnej skuteczno\u015bci” masek, badania wykaza\u0142y zbyt ma\u0142\u0105 korzy\u015b\u0107, aby mo\u017cna j\u0105 by\u0142o z ca\u0142\u0105 pewno\u015bci\u0105 ustali\u0107. Inny przegl\u0105d literatury<\/a>, dokonany przez badaczy z Uniwersytetu w Hongkongu, jest z tym zgodny. W oparciu o dziesi\u0119\u0107 bada\u0144 RCT opublikowanych w 2018 r. najlepsze oszacowanie efektu ochronnego masek chirurgicznych przed gryp\u0105 wynios\u0142o zaledwie 22 procent i nie mo\u017cna wykluczy\u0107 zerowego efektu.<\/td><\/tr> |
| SZKODLIWO\u015a\u0106 MASEK<\/strong><\/td> | <\/td><\/tr> |
| 1) Badania dzieci z Corony: Co-Ki: Pierwsze wyniki og\u00f3lnoniemieckiego rejestru dotycz\u0105cego zakrywania ust i nosa (masek) u dzieci<\/a>, Schwarz, 2021<\/td> | „\u015aredni czas noszenia maski wynosi\u0142 270 minut dziennie. Upo\u015bledzenie spowodowane noszeniem maski zg\u0142osi\u0142o 68% rodzic\u00f3w. Nale\u017ca\u0142y do nich: dra\u017cliwo\u015b\u0107 (60%), b\u00f3l g\u0142owy (53%), trudno\u015bci z koncentracj\u0105 (50%), mniejsza rado\u015b\u0107 z \u017cycia (49%), niech\u0119\u0107 do chodzenia do szko\u0142y\/przedszkola (44%), z\u0142e samopoczucie (42%), zaburzenia uczenia si\u0119 (38%) oraz senno\u015b\u0107 lub zm\u0119czenie (37%).”<\/td><\/tr> |
| 2) Niebezpieczne patogeny znalezione na maskach do twarzy dla dzieci<\/a>, Cabrera, 2021 r.<\/td> | „Maski by\u0142y ska\u017cone bakteriami, paso\u017cytami i grzybami, w tym trzy niebezpiecznymi bakteriami chorobotw\u00f3rczymi i wywo\u0142uj\u0105cymi zapalenie p\u0142uc”.<\/td><\/tr> |
| 3) Maski, fa\u0142szywe bezpiecze\u0144stwo i prawdziwe zagro\u017cenia, Cz\u0119\u015b\u0107 2: Wyzwania mikrobiologiczne zwi\u0105zane z maskami<\/a>, Borovoy, 2020\/2021<\/td> | „Badania laboratoryjne zu\u017cytych masek pochodz\u0105cych od 20 os\u00f3b doje\u017cd\u017caj\u0105cych do pracy poci\u0105giem wykaza\u0142y, \u017ce 11 z 20 badanych masek zawiera\u0142o ponad 100 000 kolonii bakterii. Stwierdzono r\u00f3wnie\u017c obecno\u015b\u0107 ple\u015bni i dro\u017cd\u017cy. Trzy z masek zawiera\u0142y ponad milion kolonii bakterii… Na zewn\u0119trznych powierzchniach masek chirurgicznych stwierdzono wysoki poziom nast\u0119puj\u0105cych mikroorganizm\u00f3w, nawet w szpitalach, bardziej skoncentrowanych na zewn\u0105trz masek ni\u017c w \u015brodowisku. W\u015br\u00f3d bakterii dominowa\u0142y Staphylococcus species (57%) i Pseudomonas spp (38%), a w\u015br\u00f3d grzyb\u00f3w Penicillium spp (39%) i Aspergillus spp (31%).”<\/td><\/tr> |
| 4) Wst\u0119pne doniesienie na temat odtleniania wywo\u0142anego mask\u0105 chirurgiczn\u0105 podczas du\u017cych zabieg\u00f3w chirurgicznych<\/a>, Beder, 2008<\/td> | „Bior\u0105c pod uwag\u0119 nasze wyniki, po pierwszej godzinie pracy t\u0119tno chirurga wzrasta, a SpO2 spada. Ta wczesna zmiana SpO2 mo\u017ce by\u0107 spowodowana albo mask\u0105 twarzow\u0105, albo stresem operacyjnym. Poniewa\u017c bardzo ma\u0142y spadek saturacji na tym poziomie, odzwierciedla du\u017cy spadek PaO2, nasze wyniki mog\u0105 mie\u0107 warto\u015b\u0107 kliniczn\u0105 dla pracownik\u00f3w s\u0142u\u017cby zdrowia i chirurg\u00f3w.”<\/td><\/tr> |
| 5) Mandaty masek mog\u0105 wp\u0142ywa\u0107 na rozw\u00f3j emocjonalny i intelektualny dziecka<\/a>, Gillis, 2020<\/td> | „Rzecz w tym, \u017ce nie wiemy na pewno, jaki mo\u017ce by\u0107 tego efekt, a jaki nie. Wiemy natomiast, \u017ce dzieci, zw\u0142aszcza we wczesnym dzieci\u0144stwie, u\u017cywaj\u0105 ust jako cz\u0119\u015bci ca\u0142ej twarzy, aby zorientowa\u0107 si\u0119, co dzieje si\u0119 wok\u00f3\u0142 nich, je\u015bli chodzi o doros\u0142ych i innych ludzi w ich otoczeniu, a tak\u017ce o ich emocje. Odgrywaj\u0105 one tak\u017ce rol\u0119 w rozwoju j\u0119zykowym… Gdy my\u015blisz o niemowl\u0119ciu, w kontakcie z nim u\u017cywasz cz\u0119\u015bci ust. S\u0105 one zainteresowane mimik\u0105 twarzy. Je\u015bli pomy\u015blimy o tym, \u017ce ta cz\u0119\u015b\u0107 twarzy jest zas\u0142oni\u0119ta, istnieje mo\u017cliwo\u015b\u0107, \u017ce mo\u017ce to mie\u0107 wp\u0142yw. Ale nie wiemy, bo to naprawd\u0119 bezprecedensowy okres. Zastanawiamy si\u0119, czy mo\u017ce to odgrywa\u0107 jak\u0105\u015b rol\u0119 i jak mo\u017cemy temu zapobiec, je\u015bli mia\u0142oby to wp\u0142yw na rozw\u00f3j dziecka.”<\/td><\/tr> |
| 6) B\u00f3le g\u0142owy i maska twarzowa N95 w\u015br\u00f3d pracownik\u00f3w s\u0142u\u017cby zdrowia<\/a>, Lim, 2006<\/td> | „U pracownik\u00f3w s\u0142u\u017cby zdrowia mog\u0105 wyst\u0105pi\u0107 b\u00f3le g\u0142owy po zastosowaniu maski twarzowej N95”.<\/td><\/tr> |
| 7) Maximizing Fit for Cloth and Medical Procedure Masks to Improve Performance and Reduce SARS-CoV-2 Transmission and Exposure, 2021<\/a>, Brooks, 2021.<\/td> | „Chocia\u017c stosowanie podw\u00f3jnego maskowania lub wi\u0105zania i podwijania to dwie z wielu opcji, kt\u00f3re mog\u0105 zoptymalizowa\u0107 dopasowanie i poprawi\u0107 dzia\u0142anie maski w celu kontroli \u017ar\u00f3d\u0142a i ochrony u\u017cytkownika, podw\u00f3jne maskowanie mo\u017ce utrudnia\u0107 oddychanie lub zas\u0142ania\u0107 widzenie peryferyjne niekt\u00f3rym u\u017cytkownikom, a wi\u0105zanie i podwijanie mo\u017ce zmieni\u0107 kszta\u0142t maski w taki spos\u00f3b, \u017ce nie zakrywa ona ju\u017c w pe\u0142ni nosa i ust osobom o wi\u0119kszych twarzach”.<\/td><\/tr> |
| 8) Maski na twarz w erze COVID-19: Hipoteza zdrowotna<\/a>, Vainshelboim<\/a>, 2021 r.<\/td> | „Wykazano, \u017ce noszenie masek na twarz ma istotne negatywne skutki fizjologiczne i psychologiczne. Obejmuj\u0105 one hipoksj\u0119, hiperkapni\u0119, duszno\u015b\u0107, zwi\u0119kszon\u0105 kwasowo\u015b\u0107 i toksyczno\u015b\u0107, aktywacj\u0119 reakcji strachu i stresu, wzrost poziomu hormon\u00f3w stresu, obni\u017cenie odporno\u015bci, zm\u0119czenie, b\u00f3le g\u0142owy, spadek sprawno\u015bci poznawczej, predyspozycje do chor\u00f3b wirusowych i zaka\u017anych, przewlek\u0142y stres, l\u0119k i depresj\u0119.”<\/td><\/tr> |
| 9) Badanie wykaza\u0142o, \u017ce noszenie maski mo\u017ce narazi\u0107 dzieci na kontakt z niebezpiecznymi poziomami dwutlenku w\u0119gla w ci\u0105gu zaledwie TRZECH MINUT<\/a>, Shaheen\/Daily Mail, 2021.<\/td> | „Europejskie badania wykaza\u0142y, \u017ce dzieci nosz\u0105ce maski tylko przez kilka minut mog\u0142y by\u0107 nara\u017cone na niebezpieczny poziom dwutlenku w\u0119gla… Czterdzie\u015bcioro pi\u0119cioro dzieci by\u0142o nara\u017conych na poziom dwutlenku w\u0119gla od trzech do dwunastu razy wy\u017cszy od zdrowego poziomu.”<\/td><\/tr> |
| 10) Ile dzieci musi umrze\u0107?<\/a> Shilhavy, 2020<\/td> | „Jak d\u0142ugo jeszcze rodzice b\u0119d\u0105 maskowa\u0107 swoje dzieci, wyrz\u0105dzaj\u0105c im ogromn\u0105 krzywd\u0119, nawet ryzykuj\u0105c ich \u017cycie? Dr Eric Nepute<\/a> z St. Louis po\u015bwi\u0119ci\u0142 czas na nagranie wideo, kt\u00f3re chcia\u0142by, aby wszyscy si\u0119 nim podzielili, po tym jak 4-letnie dziecko jednego z jego pacjent\u00f3w prawie zmar\u0142o z powodu bakteryjnego zaka\u017cenia p\u0142uc spowodowanego d\u0142ugotrwa\u0142ym stosowaniem masek.”<\/td><\/tr> |
| 11) Lekarz ostrzega, \u017ce „wzrasta liczba bakteryjnych zapale\u0144 p\u0142uc” spowodowanych noszeniem masek<\/a>, Meehan, 2021<\/td> | „Spotykam si\u0119 z pacjentami, kt\u00f3rzy maj\u0105 wysypki na twarzy, infekcje grzybicze, infekcje bakteryjne. Doniesienia moich koleg\u00f3w z ca\u0142ego \u015bwiata sugeruj\u0105, \u017ce wzrasta liczba bakteryjnych zapale\u0144 p\u0142uc… Dlaczego tak si\u0119 dzieje? Poniewa\u017c nieprzeszkoleni cz\u0142onkowie spo\u0142ecze\u0144stwa wielokrotnie zak\u0142adaj\u0105 maski medyczne… w spos\u00f3b niesterylny… Dochodzi do zaka\u017cenia. Zdejmuj\u0105 je z fotela samochodowego, z lusterka wstecznego, z kieszeni, z blatu kuchennego i ponownie zak\u0142adaj\u0105 mask\u0119, kt\u00f3ra powinna by\u0107 za ka\u017cdym razem \u015bwie\u017ca i sterylna”.<\/td><\/tr> |
| 12) List otwarty lekarzy i pracownik\u00f3w s\u0142u\u017cby zdrowia do wszystkich w\u0142adz belgijskich i wszystkich belgijskich medi\u00f3w<\/a>, AIER, 2020<\/td> | „Noszenie maski nie jest pozbawione skutk\u00f3w ubocznych. Niedob\u00f3r tlenu (b\u00f3l g\u0142owy, md\u0142o\u015bci, zm\u0119czenie, utrata koncentracji) pojawia si\u0119 do\u015b\u0107 szybko, a efekt jest podobny do choroby wysoko\u015bciowej. Codziennie spotykamy si\u0119 z pacjentami skar\u017c\u0105cymi si\u0119 na b\u00f3le g\u0142owy, problemy z zatokami, problemy z oddychaniem i hiperwentylacj\u0119 spowodowane noszeniem masek. Ponadto nagromadzony CO2 prowadzi do toksycznego zakwaszenia organizmu, co wp\u0142ywa na nasz\u0105 odporno\u015b\u0107. Niekt\u00f3rzy eksperci ostrzegaj\u0105 nawet przed zwi\u0119kszonym przenoszeniem wirusa w przypadku niew\u0142a\u015bciwego stosowania maski.”<\/td><\/tr> |
| 13) Zas\u0142anianie twarzy w przypadku covid-19: od interwencji medycznej do praktyki spo\u0142ecznej<\/a>, Peters, 2020<\/td> | „Obecnie nie ma bezpo\u015brednich dowod\u00f3w (z bada\u0144 nad wirusem Covid19 i u zdrowych os\u00f3b w spo\u0142eczno\u015bci) na skuteczno\u015b\u0107 powszechnego maskowania zdrowych os\u00f3b w spo\u0142eczno\u015bci w celu zapobiegania zaka\u017ceniom wirusami oddechowymi, w tym wirusem Covid19. W kilku szpitalach wykryto zaka\u017cenie g\u00f3rnych dr\u00f3g oddechowych wirusami i bakteriami znajduj\u0105cymi si\u0119 na zewn\u0119trznej stronie masek medycznych. Inne badania wykaza\u0142y, \u017ce wilgotna maska jest po\u017cywk\u0105 dla (opornych na antybiotyki) bakterii i grzyb\u00f3w, kt\u00f3re mog\u0105 os\u0142abia\u0107 odporno\u015b\u0107 wirusow\u0105 b\u0142on \u015bluzowych. Badania te przemawiaj\u0105 za stosowaniem masek medycznych\/chirurgicznych (zamiast bawe\u0142nianych masek domowej roboty), kt\u00f3re s\u0105 u\u017cywane raz i wymieniane po kilku godzinach.”<\/td><\/tr> |
| 14) Maski na twarz dla ludno\u015bci podczas kryzysu zwi\u0105zanego z wirusem Covid-19<\/a>, Lazzarino, 2020 r.<\/td> | „Dwa potencjalne efekty uboczne, kt\u00f3re zosta\u0142y ju\u017c rozpoznane, to: (1) Noszenie maski twarzowej mo\u017ce dawa\u0107 fa\u0142szywe poczucie bezpiecze\u0144stwa i sprawia\u0107, \u017ce ludzie b\u0119d\u0105 rzadziej przestrzega\u0107 innych \u015brodk\u00f3w kontroli zaka\u017ce\u0144, w tym dystansu spo\u0142ecznego i mycia r\u0105k. (2) Niew\u0142a\u015bciwe u\u017cywanie masek twarzowych: ludzie nie mog\u0105 dotyka\u0107 swoich masek, musz\u0105 cz\u0119sto zmienia\u0107 maski jednorazowe lub regularnie je my\u0107, prawid\u0142owo je utylizowa\u0107 i stosowa\u0107 inne \u015brodki zaradcze, w przeciwnym razie ryzyko dla nich i dla innych mo\u017ce wzrosn\u0105\u0107. Inne potencjalne skutki uboczne, kt\u00f3re musimy rozwa\u017cy\u0107, to: (3) Jako\u015b\u0107 i g\u0142o\u015bno\u015b\u0107 rozmowy mi\u0119dzy dwiema osobami nosz\u0105cymi maski jest znacznie pogorszona i mog\u0105 one nie\u015bwiadomie zbli\u017cy\u0107 si\u0119 do siebie. O ile mo\u017cna si\u0119 nauczy\u0107 przeciwdzia\u0142a\u0107 efektowi ubocznemu nr 1, o tyle ten efekt uboczny mo\u017ce by\u0107 trudniejszy do zwalczenia. (4) Noszenie maski na twarzy powoduje, \u017ce wydychane powietrze dostaje si\u0119 do oczu. Powoduje to nieprzyjemne uczucie i impuls do dotykania oczu. Je\u015bli masz zanieczyszczone r\u0119ce, sam si\u0119 zara\u017casz”.<\/td><\/tr> |
| 15) Zanieczyszczenie wirusami oddechowymi zewn\u0119trznej powierzchni masek medycznych u\u017cywanych przez pracownik\u00f3w s\u0142u\u017cby zdrowia w szpitalach<\/a>, Chughtai, 2019<\/td> | „Patogeny uk\u0142adu oddechowego znajduj\u0105ce si\u0119 na zewn\u0119trznej powierzchni u\u017cywanych masek medycznych mog\u0105 powodowa\u0107 samozaka\u017cenie. Ryzyko jest wi\u0119ksze w przypadku d\u0142u\u017cszego czasu u\u017cywania maski (> 6 h) i cz\u0119stszych kontakt\u00f3w klinicznych. Protoko\u0142y dotycz\u0105ce czasu u\u017cywania masek powinny okre\u015bla\u0107 maksymalny czas nieprzerwanego u\u017cywania i powinny uwzgl\u0119dnia\u0107 wytyczne dla \u015brodowisk o du\u017cym kontakcie z pacjentem.”<\/td><\/tr> |
| 16) Mo\u017cliwo\u015b\u0107 ponownego u\u017cycia masek na twarz w czasie pandemii grypy<\/a>, Bailar, 2006<\/td> | „Po przeanalizowaniu wszystkich zezna\u0144 i innych otrzymanych informacji komisja dosz\u0142a do wniosku, \u017ce obecnie nie ma prostego, niezawodnego sposobu na odka\u017canie tych urz\u0105dze\u0144 i umo\u017cliwienie ludziom bezpiecznego wielokrotnego korzystania z nich. Dost\u0119pnych jest stosunkowo niewiele danych na temat skuteczno\u015bci tych urz\u0105dze\u0144 w walce z gryp\u0105 nawet przy pierwszym u\u017cyciu. Nawet najlepszy aparat oddechowy lub maska niewiele ochroni\u0105 osob\u0119, kt\u00f3ra u\u017cywa ich w niew\u0142a\u015bciwy spos\u00f3b. Nale\u017cy prowadzi\u0107 intensywne badania, aby lepiej zrozumie\u0107, w jaki spos\u00f3b rozprzestrzenia si\u0119 grypa, opracowa\u0107 lepsze maski i respiratory oraz u\u0142atwi\u0107 ich odka\u017canie. Wreszcie, stosowanie os\u0142on na twarz jest tylko jedn\u0105 z wielu strategii, kt\u00f3re b\u0119d\u0105 potrzebne do spowolnienia lub powstrzymania pandemii, a ludzie nie powinni anga\u017cowa\u0107 si\u0119 w dzia\u0142ania, kt\u00f3re zwi\u0119kszy\u0142yby ich ryzyko nara\u017cenia na gryp\u0119 tylko dlatego, \u017ce maj\u0105 mask\u0119 lub respirator.”<\/td><\/tr> |
| 17) Wdychanie wirus\u00f3w oddechowych podczas oddychania, kaszlu i m\u00f3wienia<\/a>, Stelzer-Braid<\/a>, 2009<\/td> | „Pr\u00f3bki wydychanego aerozolu powstaj\u0105cego podczas kaszlu, rozmowy i oddychania pobrano od 50 os\u00f3b przy u\u017cyciu nowej maski i przeanalizowano metod\u0105 PCR pod k\u0105tem dziewi\u0119ciu wirus\u00f3w oddechowych. Pr\u00f3bki wydychanego powietrza od podgrupy 10 os\u00f3b, kt\u00f3re uzyska\u0142y wynik pozytywny w badaniu PCR na obecno\u015b\u0107 rhinowirusa, zosta\u0142y r\u00f3wnie\u017c zbadane metod\u0105 hodowli kom\u00f3rkowej na obecno\u015b\u0107 tego wirusa. Spo\u015br\u00f3d 50 os\u00f3b, u 33 z objawami infekcji g\u00f3rnych dr\u00f3g oddechowych, u 21 wykryto przynajmniej jednego wirusa metod\u0105 PCR, a u 17 bezobjawowych os\u00f3b, u 4 wykryto wirusa metod\u0105 PCR. W sumie rinowirusy wykryto u 19 os\u00f3b, gryp\u0119 u 4 os\u00f3b, parainfluenz\u0119 u 2 os\u00f3b, a metapneumowirus ludzki u 1 osoby. U dw\u00f3ch os\u00f3b stwierdzono wsp\u00f3\u0142zaka\u017cenie. Spo\u015br\u00f3d 25 os\u00f3b, u kt\u00f3rych \u015bluz nosowy by\u0142 dodatni pod wzgl\u0119dem obecno\u015bci wirusa, ten sam typ wirusa wykryto w 12 pr\u00f3bkach oddechowych, 8 pr\u00f3bkach z rozm\u00f3w i u 2 os\u00f3b z kaszlu. W podzbiorze pr\u00f3bek wydychanych od 10 os\u00f3b badanych metod\u0105 hodowlan\u0105, zaka\u017any rinowirus wykryto u 2 os\u00f3b.”<\/td><\/tr> |
| 18) [Wp\u0142yw maski chirurgicznej na sze\u015bciominutowy dystans marszu<\/a>], Osoba, 2018<\/td> | „Noszenie maski chirurgicznej istotnie i klinicznie modyfikuje duszno\u015b\u0107 bez wp\u0142ywu na dystans marszu”.<\/td><\/tr> |
| 19) Maski ochronne zmniejszaj\u0105 odporno\u015b\u0107<\/a>, Science ORF, 2020<\/td> | „Niemieccy naukowcy wykorzystali w swoim badaniu dwa rodzaje masek twarzowych – maski chirurgiczne i tzw. maski FFP2, kt\u00f3re s\u0105 u\u017cywane g\u0142\u00f3wnie przez personel medyczny. Pomiary przeprowadzono za pomoc\u0105 spiroergometrii, w kt\u00f3rej pacjenci, a w tym przypadku osoby badane, wykonuj\u0105 wysi\u0142ek fizyczny na rowerze stacjonarnym – tzw. ergometrze – lub na bie\u017cni. Badani byli badani bez maski, z maskami chirurgicznymi i z maskami FFP2. Maski utrudniaj\u0105 zatem oddychanie, a zw\u0142aszcza obj\u0119to\u015b\u0107 i najwi\u0119ksz\u0105 mo\u017cliw\u0105 pr\u0119dko\u015b\u0107 powietrza przy wydychaniu. Maksymalna mo\u017cliwa do uzyskania si\u0142a na ergometrze by\u0142a znacznie zmniejszona.”<\/td><\/tr> |
| 20) Noszenie masek jeszcze bardziej niezdrowe ni\u017c si\u0119 spodziewano<\/a>, przej\u015bcie Coronoa, 2020 r.<\/td> | „Wiele z nich jest wykonanych z poliestru, a wi\u0119c mamy problem z mikroplastikiem”. Wiele z masek na twarz zawiera poliester ze zwi\u0105zkami chloru: „Je\u015bli mam mask\u0119 przed twarz\u0105, to oczywi\u015bcie wdycham bezpo\u015brednio mikroplastik, a te substancje s\u0105 znacznie bardziej toksyczne ni\u017c po po\u0142kni\u0119ciu, poniewa\u017c dostaj\u0105 si\u0119 bezpo\u015brednio do uk\u0142adu nerwowego” – kontynuuje Braungart.<\/td><\/tr> |
| 21) Maskowanie dzieci: Tragiczne, nienaukowe i szkodliwe<\/a>, Aleksander,<\/a> 2021<\/td> | „Dzieci nie zara\u017caj\u0105 si\u0119 \u0142atwo wirusem SARS-CoV-2 (bardzo niskie ryzyko), nie przenosz\u0105 go na inne dzieci lub nauczycieli ani nie stanowi\u0105 zagro\u017cenia dla rodzic\u00f3w lub innych os\u00f3b w domu. Jest to prawd\u0105 naukow\u0105. W rzadkich przypadkach, gdy dziecko zara\u017ca si\u0119 wirusem Covid, bardzo rzadko dochodzi do ci\u0119\u017ckiej choroby lub \u015bmierci dziecka. Maskowanie mo\u017ce przynie\u015b\u0107 pozytywne szkody dzieciom – podobnie jak niekt\u00f3rym doros\u0142ym. Jednak analiza koszt\u00f3w i korzy\u015bci jest zupe\u0142nie inna w przypadku doros\u0142ych i dzieci – zw\u0142aszcza m\u0142odszych. Niezale\u017cnie od argument\u00f3w przemawiaj\u0105cych za zgod\u0105 doros\u0142ych – dzieci nie powinny by\u0107 zobowi\u0105zane do noszenia masek, aby zapobiec rozprzestrzenianiu si\u0119 wirusa Covid-19. Oczywi\u015bcie zerowe ryzyko jest nieosi\u0105galne – z maskami czy bez, szczepionkami, lekami, dystansem czy czymkolwiek innym, co mo\u017ce opracowa\u0107 medycyna lub narzuci\u0107 agencja rz\u0105dowa.”<\/td><\/tr> |
| 22) Niebezpiecze\u0144stwa zwi\u0105zane z maskami<\/a>, Aleksander, 2021<\/td> | „Z tym jasnym wezwaniem zwracamy si\u0119 w tym miejscu do innego niepokoj\u0105cego problemu, jakim jest potencjalne niebezpiecze\u0144stwo zwi\u0105zane z chlorem, poliestrem i mikroplastikowymi sk\u0142adnikami masek twarzowych (g\u0142\u00f3wnie chirurgicznych, ale tak\u017ce wszystkich masowo produkowanych masek), kt\u00f3re sta\u0142y si\u0119 cz\u0119\u015bci\u0105 naszego codziennego \u017cycia w zwi\u0105zku z pandemi\u0105 wirusa Covid-19. Mamy nadziej\u0119, \u017ce osoby maj\u0105ce si\u0142\u0119 przekonywania w rz\u0105dzie wys\u0142uchaj\u0105 tego apelu. Mamy nadziej\u0119, \u017ce zostan\u0105 podj\u0119te niezb\u0119dne decyzje w celu zmniejszenia zagro\u017cenia dla naszych spo\u0142ecze\u0144stw.”<\/td><\/tr> |
| 23) 13-letni u\u017cytkownik maski umiera z niewyt\u0142umaczalnych przyczyn<\/a>, Przej\u015bcie Corona, 2020 r.<\/td> | „Przypadek ten wywo\u0142uje w Niemczech nie tylko spekulacje na temat mo\u017cliwego zatrucia dwutlenkiem w\u0119gla. Poniewa\u017c uczennica „mia\u0142a na sobie mask\u0119 ochronn\u0105, gdy nagle zas\u0142ab\u0142a i zmar\u0142a nieco p\u00f3\u017aniej w szpitalu” – pisze Wochenblick.Editor’s Review: Fakt, \u017ce prawie trzy tygodnie po \u015bmierci dziewczyny nie podano przyczyny zgonu, jest rzeczywi\u015bcie niezwyk\u0142y. Zawarto\u015b\u0107 dwutlenku w\u0119gla w powietrzu wynosi zazwyczaj oko\u0142o 0,04%. Od 4 procent pojawiaj\u0105 si\u0119 pierwsze objawy hiperkapnii, czyli zatrucia dwutlenkiem w\u0119gla. Je\u015bli udzia\u0142 tego gazu wzro\u015bnie do ponad 20 procent, istnieje ryzyko \u015bmiertelnego zatrucia dwutlenkiem w\u0119gla. Nie dzieje si\u0119 to jednak bez sygna\u0142\u00f3w alarmowych ze strony organizmu. Jak podaje portal medyczny netdoktor, s\u0105 to „pocenie si\u0119, przyspieszony oddech, przyspieszone bicie serca, b\u00f3le g\u0142owy, dezorientacja, utrata przytomno\u015bci”. Nieprzytomno\u015b\u0107 dziewczynki mo\u017ce wi\u0119c wskazywa\u0107 na takie zatrucie.”<\/td><\/tr> |
| 24) \u015amiertelne wypadki uczni\u00f3w sk\u0142aniaj\u0105 chi\u0144skie szko\u0142y do zmiany zasad dotycz\u0105cych masek<\/a>, czyli do 2020 r.<\/td> | „W kwietniu w prowincjach Zhejiang, Henan i Hunan odnotowano trzy przypadki nag\u0142ej \u015bmierci sercowej uczni\u00f3w podczas biegania na zaj\u0119ciach gimnastycznych. Beijing Evening News odnotowa\u0142, \u017ce wszyscy trzej uczniowie w chwili \u015bmierci mieli na sobie maski, co wywo\u0142a\u0142o krytyczn\u0105 dyskusj\u0119 na temat szkolnych zasad okre\u015blaj\u0105cych, kiedy uczniowie powinni nosi\u0107 maski.”<\/td><\/tr> |
| 25) Blaylock: Maski na twarz stwarzaj\u0105 powa\u017cne zagro\u017cenie dla zdrowia<\/a>, 2020 r.<\/td> | „Je\u015bli chodzi o naukowe poparcie dla stosowania masek twarzowych, w niedawnym dok\u0142adnym przegl\u0105dzie literatury, w kt\u00f3rym przeanalizowano 17 najlepszych bada\u0144, stwierdzono, \u017ce „\u017cadne z bada\u0144 nie wykaza\u0142o rozstrzygaj\u0105cego zwi\u0105zku mi\u0119dzy stosowaniem masek\/respirator\u00f3w a ochron\u0105 przed zaka\u017ceniem gryp\u0105”.1 <\/sup> Nale\u017cy pami\u0119ta\u0107, \u017ce nie przeprowadzono bada\u0144, kt\u00f3re wykaza\u0142yby, \u017ce maska z tkaniny lub maska N95 ma jakikolwiek wp\u0142yw na przenoszenie wirusa COVID-19. Dlatego wszelkie zalecenia musz\u0105 by\u0107 oparte na badaniach dotycz\u0105cych przenoszenia wirusa grypy. A, jak wida\u0107, nie ma jednoznacznych dowod\u00f3w na skuteczno\u015b\u0107 tych \u015brodk\u00f3w w kontrolowaniu przenoszenia wirusa grypy.”<\/td><\/tr> |
| 26) Wym\u00f3g posiadania maski jest odpowiedzialny za powa\u017cne szkody psychiczne i os\u0142abienie uk\u0142adu odporno\u015bciowego<\/a>, Coronoa Transition, 2020<\/td> | „W rzeczywisto\u015bci maska mo\u017ce „wywo\u0142ywa\u0107 silne psychowegetatywne reakcje stresowe w postaci pojawiaj\u0105cej si\u0119 agresji, kt\u00f3re w istotny spos\u00f3b koreluj\u0105 ze stopniem stresogenno\u015bci nast\u0119pstw”. Prousa nie jest w swojej opinii odosobniona. Kilku psycholog\u00f3w zajmowa\u0142o si\u0119 problemem maski – i wi\u0119kszo\u015b\u0107 z nich uzyska\u0142a druzgoc\u0105ce wyniki. Ignorowanie ich by\u0142oby, zdaniem Prousy, fatalne w skutkach”.<\/td><\/tr> |
| 27) Fizjologiczny wp\u0142yw noszenia maski N95 podczas hemodializy jako zabezpieczenie przed SARS u pacjent\u00f3w ze schy\u0142kow\u0105 niewydolno\u015bci\u0105 nerek<\/a>, Kao, 2004<\/td> | „Noszenie maski N95 przez 4 godziny podczas HD znacz\u0105co zmniejsza\u0142o PaO2 i zwi\u0119ksza\u0142o dzia\u0142ania niepo\u017c\u0105dane ze strony uk\u0142adu oddechowego u pacjent\u00f3w z ESRD”.<\/td><\/tr> |
| 28) Czy maska zakrywaj\u0105ca usta i nos jest wolna od niepo\u017c\u0105danych skutk\u00f3w ubocznych w codziennym u\u017cytkowaniu i potencjalnych zagro\u017ce\u0144?, <\/a>Kisieli\u0144ski<\/a>, 2021<\/td> | „Zobiektywizowana ocena wykaza\u0142a zmiany w fizjologii uk\u0142adu oddechowego u os\u00f3b nosz\u0105cych maski, z istotn\u0105 korelacj\u0105 spadku O2<\/sub> i zm\u0119czenia (p < 0,05), klastrowym wsp\u00f3\u0142wyst\u0119powaniem upo\u015bledzenia oddychania i spadku O2<\/sub> (67%), maski N95 i wzrostu CO2<\/sub> (82%), maski N95 i spadku O2<\/sub> (72%), maski N95 i b\u00f3lu g\u0142owy (60%), upo\u015bledzenia oddychania i wzrostu temperatury (88%), a tak\u017ce wzrostu temperatury i wilgoci (100%) pod maskami. Przed\u0142u\u017cone noszenie masek przez og\u00f3\u0142 populacji mo\u017ce prowadzi\u0107 do istotnych skutk\u00f3w i konsekwencji w wielu dziedzinach medycyny.””Oto zmiany patofizjologiczne i subiektywne dolegliwo\u015bci: 1) Zwi\u0119kszenie st\u0119\u017cenia dwutlenku w\u0119gla we krwi 2) Zwi\u0119kszenie oporu oddechowego 3) Zmniejszenie nasycenia krwi tlenem 4) Zwi\u0119kszenie cz\u0119sto\u015bci akcji serca 5) Zmniejszenie wydolno\u015bci kr\u0105\u017ceniowo-oddechowej 6) Uczucie wyczerpania 7) Zwi\u0119kszenie cz\u0119sto\u015bci oddech\u00f3w 8) Trudno\u015bci z oddychaniem i duszno\u015b\u0107 9) B\u00f3l g\u0142owy 10) Zawroty g\u0142owy 11) Uczucie wilgoci i gor\u0105ca 12) Senno\u015b\u0107 (jako\u015bciowe deficyty neurologiczne) 13) Spadek percepcji empatii 14) Upo\u015bledzenie funkcji bariery sk\u00f3rnej z tr\u0105dzikiem, \u015bwi\u0105dem i zmianami sk\u00f3rnymi”.<\/td><\/tr> |
| 29) Czy maska N95 mo\u017ce powodowa\u0107 zawroty i b\u00f3le g\u0142owy?,<\/a> Ipek, 2021<\/td> | „Po u\u017cyciu N95 stwierdzono alkaloz\u0119 oddechow\u0105 i hipokarbi\u0119. Ostra alkaloza oddechowa mo\u017ce powodowa\u0107 b\u00f3l g\u0142owy, niepok\u00f3j, dr\u017cenie, skurcze mi\u0119\u015bni. W tym badaniu wykazano ilo\u015bciowo, \u017ce objawy uczestnik\u00f3w by\u0142y spowodowane alkaloz\u0105 oddechow\u0105 i hipokarbi\u0105.”<\/td><\/tr> |
| 30) COVID-19 sk\u0142ania zesp\u00f3\u0142 in\u017cynier\u00f3w do ponownego przemy\u015blenia zwyk\u0142ej maski na twarz<\/a>, Myers, 2020<\/td> | „Ale filtruj\u0105c te cz\u0105steczki, maska utrudnia r\u00f3wnie\u017c oddychanie. Szacuje si\u0119, \u017ce maski N95 zmniejszaj\u0105 pob\u00f3r tlenu od 5 do 20 procent. To bardzo du\u017co, nawet dla zdrowej osoby. Mo\u017ce to powodowa\u0107 zawroty g\u0142owy i \u015bwiat\u0142owstr\u0119t. D\u0142ugotrwa\u0142e noszenie maski mo\u017ce doprowadzi\u0107 do uszkodzenia p\u0142uc. W przypadku pacjenta z niewydolno\u015bci\u0105 oddechow\u0105 mo\u017ce to nawet zagra\u017ca\u0107 jego \u017cyciu”.<\/td><\/tr> |
| 31) 70 lekarzy w li\u015bcie otwartym do Bena Weytsa: Zniesienie obowi\u0105zku noszenia maski na ustach w szkole” – Belgia<\/a>, World Today News, 2020 r.<\/td> | „W li\u015bcie otwartym do flamandzkiego ministra edukacji Bena Weytsa (N-VA) 70 lekarzy prosi o zniesienie obowi\u0105zkowej maseczki na usta w szkole, zar\u00f3wno dla nauczycieli, jak i dla uczni\u00f3w. Weyts nie zamierza zmienia\u0107 kursu. Lekarze prosz\u0105, aby minister Ben Weyts natychmiast zmieni\u0142 swoj\u0105 metod\u0119 pracy: nie wprowadza\u0107 obowi\u0105zku noszenia maseczki w szkole, a jedynie chroni\u0107 grup\u0119 ryzyka i doradza\u0107, aby osoby z ewentualnym profilem ryzyka skonsultowa\u0142y si\u0119 z lekarzem”.<\/td><\/tr> |
| 32) Maski na twarz stanowi\u0105 zagro\u017cenie dla niemowl\u0105t i ma\u0142ych dzieci podczas pandemii COVID-19,<\/a> Zdrowie UC Davis, 2020 r.<\/td> | „Maski mog\u0105 stanowi\u0107 zagro\u017cenie zad\u0142awieniem dla ma\u0142ych dzieci. Ponadto, w zale\u017cno\u015bci od rodzaju maski i jej dopasowania, dziecko mo\u017ce mie\u0107 problemy z oddychaniem. Je\u015bli tak si\u0119 stanie, dziecko musi by\u0107 w stanie j\u0105 zdj\u0105\u0107” – m\u00f3wi Lena van der List<\/a>, pediatra z UC Davis. „Dzieci w wieku poni\u017cej 2 lat nie s\u0105 w stanie w spos\u00f3b pewny zdj\u0105\u0107 maski i mog\u0105 si\u0119 udusi\u0107. Dlatego nie nale\u017cy rutynowo stosowa\u0107 masek u ma\u0142ych dzieci… „Im m\u0142odsze dziecko, tym wi\u0119ksze prawdopodobie\u0144stwo, \u017ce nie za\u0142o\u017cy prawid\u0142owo maski, si\u0119gnie pod mask\u0119 i dotknie potencjalnie ska\u017conej maski” – powiedzia\u0142 Dean Blumberg<\/a>, ordynator pediatrycznego oddzia\u0142u chor\u00f3b zaka\u017anych w szpitalu dzieci\u0119cym UC Davis<\/a>. „Oczywi\u015bcie zale\u017cy to od poziomu rozwoju danego dziecka. My\u015bl\u0119 jednak, \u017ce maski prawdopodobnie nie przynios\u0105 wi\u0119kszych potencjalnych korzy\u015bci w stosunku do ryzyka a\u017c do wieku nastoletniego.”<\/td><\/tr> |
| 33) Covid-19: Wa\u017cne potencjalne skutki uboczne noszenia masek twarzowych, o kt\u00f3rych powinni\u015bmy pami\u0119ta\u0107<\/a>, Lazzarino, 2020<\/td> | „Inne potencjalne skutki uboczne, kt\u00f3re musimy wzi\u0105\u0107 pod uwag\u0119, to: 1) Jako\u015b\u0107 i g\u0142o\u015bno\u015b\u0107 rozmowy mi\u0119dzy osobami nosz\u0105cymi maski jest znacznie pogorszona i mog\u0105 one nie\u015bwiadomie zbli\u017cy\u0107 si\u0119 do siebie2) Noszenie maski powoduje, \u017ce wydychane powietrze dostaje si\u0119 do oczu. Powoduje to impuls do dotykania oczu. 3) Je\u015bli masz zanieczyszczone r\u0119ce, sam si\u0119 zara\u017casz, 4) Maski na twarz utrudniaj\u0105 oddychanie. Ponadto podczas ka\u017cdego cyklu oddechowego wdychany jest u\u0142amek wydychanego wcze\u015bniej dwutlenku w\u0119gla. Zjawiska te zwi\u0119kszaj\u0105 cz\u0119stotliwo\u015b\u0107 i g\u0142\u0119boko\u015b\u0107 oddech\u00f3w, a tak\u017ce mog\u0105 pogorszy\u0107 obci\u0105\u017cenie wirusem Covid-19, je\u017celi osoby zaka\u017cone nosz\u0105ce maski rozprzestrzeniaj\u0105 wi\u0119cej ska\u017conego powietrza. Mo\u017ce to r\u00f3wnie\u017c pogorszy\u0107 stan kliniczny os\u00f3b zaka\u017conych, je\u017celi wzmo\u017cone oddychanie spowoduje przesuni\u0119cie \u0142adunku wirusa w d\u00f3\u0142 do p\u0142uc. 5) Skuteczno\u015b\u0107 wrodzonej odporno\u015bci w du\u017cym stopniu zale\u017cy od \u0142adunku wirusa. Je\u015bli maski okre\u015blaj\u0105 wilgotne \u015brodowisko, w kt\u00f3rym SARS-CoV-2 mo\u017ce pozosta\u0107 aktywny ze wzgl\u0119du na par\u0119 wodn\u0105 stale dostarczan\u0105 przez oddychanie i przechwytywan\u0105 przez materia\u0142 maski, okre\u015blaj\u0105 one wzrost \u0142adunku wirusowego (poprzez ponowne wdychanie wydychanych wirus\u00f3w) i dlatego mog\u0105 spowodowa\u0107 pora\u017ck\u0119 wrodzonej odporno\u015bci i wzrost infekcji.”<\/td><\/tr> |
| 34) Ryzyko zwi\u0105zane z u\u017cywaniem maski N95 u os\u00f3b z POChP<\/a>, Kyung, 2020<\/td> | „Spo\u015br\u00f3d 97 badanych, 7 os\u00f3b z POChP nie nosi\u0142o maski N95 przez ca\u0142y czas trwania testu. Ta grupa, w kt\u00f3rej nie uda\u0142o si\u0119 za\u0142o\u017cy\u0107 maski, uzyska\u0142a wy\u017csze wyniki w brytyjskiej zmodyfikowanej skali duszno\u015bci Medical Research Council i ni\u017csze warto\u015bci FEV1<\/sub> procent przewidywanych warto\u015bci ni\u017c grupa, w kt\u00f3rej uda\u0142o si\u0119 za\u0142o\u017cy\u0107 mask\u0119. Wynik w zmodyfikowanej skali duszno\u015bci Medical Research Council \u2265 3 (iloraz szans 167, 95% CI 8,4 do >999,9; P = .008) lub FEV1<\/sub> < 30% warto\u015bci przewidywanej (iloraz szans 163, 95% CI 7,4 do >999,9; P = .001) wi\u0105za\u0142 si\u0119 z ryzykiem niepowodzenia w stosowaniu maski N95. Cz\u0119stotliwo\u015b\u0107 oddech\u00f3w, nasycenie krwi tlenem i poziom wydychanego dwutlenku w\u0119gla r\u00f3wnie\u017c wykazywa\u0142y istotne r\u00f3\u017cnice przed i po zastosowaniu N95.”<\/td><\/tr> |
| 35) Maski s\u0105 zbyt niebezpieczne dla dzieci poni\u017cej 2 roku \u017cycia, ostrzega grupa medyczna<\/a>, The Japan Times, 2020 r.<\/td> | „Dzieci poni\u017cej 2 roku \u017cycia nie powinny nosi\u0107 masek, poniewa\u017c mog\u0105 one utrudnia\u0107 oddychanie i zwi\u0119ksza\u0107 ryzyko zakrztuszenia si\u0119 – stwierdzi\u0142a grupa medyczna, wystosowuj\u0105c pilny apel do rodzic\u00f3w w momencie, gdy kraj powraca do normalnego funkcjonowania po kryzysie zwi\u0105zanym z koronawirusem… Maski mog\u0105 utrudnia\u0107 oddychanie, poniewa\u017c niemowl\u0119ta maj\u0105 w\u0105skie drogi oddechowe, co zwi\u0119ksza obci\u0105\u017cenie ich serc – stwierdzi\u0142o stowarzyszenie, dodaj\u0105c, \u017ce maski zwi\u0119kszaj\u0105 r\u00f3wnie\u017c ryzyko udaru cieplnego.”<\/td><\/tr> |
| 36) Maseczki na twarz mog\u0105 by\u0107 problematyczne i niebezpieczne dla zdrowia niekt\u00f3rych Kanadyjczyk\u00f3w: obro\u0144cy<\/a>, Spenser, 2020<\/td> | „Maski na twarz<\/a> s\u0105 niebezpieczne dla zdrowia niekt\u00f3rych Kanadyjczyk\u00f3w i problematyczne dla innych… Prezes i dyrektor generalny Asthma Canada, Vanessa Foran, powiedzia\u0142a, \u017ce samo noszenie maski mo\u017ce spowodowa\u0107 ryzyko ataku astmy.”<\/td><\/tr> |
| 37) COVID-19 Maski to zbrodnia przeciwko ludzko\u015bci i zn\u0119canie si\u0119 nad dzie\u0107mi<\/a>, Griesz-Brisson<\/a>, 2020<\/td> | „Oddech wydychanego przez nas powietrza bez w\u0105tpienia spowoduje niedob\u00f3r tlenu i nagromadzenie dwutlenku w\u0119gla. Wiemy, \u017ce ludzki m\u00f3zg jest bardzo wra\u017cliwy na niedob\u00f3r tlenu. Istniej\u0105 kom\u00f3rki nerwowe, na przyk\u0142ad w hipokampie, kt\u00f3re nie mog\u0105 pozosta\u0107 bez tlenu d\u0142u\u017cej ni\u017c 3 minuty – nie s\u0105 w stanie prze\u017cy\u0107. Ostre objawy ostrzegawcze to b\u00f3le g\u0142owy, senno\u015b\u0107, zawroty g\u0142owy, problemy z koncentracj\u0105, spowolnienie czasu reakcji – reakcje systemu poznawczego. Jednak w przypadku przewlek\u0142ego niedoboru tlenu wszystkie te objawy znikaj\u0105, poniewa\u017c cz\u0142owiek si\u0119 do tego przyzwyczaja. Ale sprawno\u015b\u0107 pozostaje zaburzona, a niedostateczna ilo\u015b\u0107 tlenu w m\u00f3zgu nadal si\u0119 pog\u0142\u0119bia. Wiemy, \u017ce rozw\u00f3j chor\u00f3b neurodegeneracyjnych trwa od lat do dziesi\u0119cioleci. Je\u015bli dzi\u015b zapomnisz sw\u00f3j numer telefonu, to awaria w Twoim m\u00f3zgu zacz\u0119\u0142a si\u0119 ju\u017c 20-30 lat temu… Dziecko potrzebuje m\u00f3zgu, aby si\u0119 uczy\u0107, a m\u00f3zg potrzebuje tlenu, aby funkcjonowa\u0107. Nie potrzeba do tego bada\u0144 klinicznych. To jest prosta, niepodwa\u017calna fizjologia. \u015awiadomy i celowy niedob\u00f3r tlenu jest absolutnie zamierzonym zagro\u017ceniem dla zdrowia i absolutnym przeciwwskazaniem medycznym.”<\/td><\/tr> |
| 38) Badanie pokazuje, jak maski szkodz\u0105 dzieciom<\/a>, Mercola, 2021<\/td> | „Dane z pierwszego rejestru, w kt\u00f3rym rejestrowano do\u015bwiadczenia dzieci zwi\u0105zane z noszeniem masek, wskazuj\u0105 na problemy fizyczne, psychologiczne i behawioralne, w tym dra\u017cliwo\u015b\u0107, trudno\u015bci z koncentracj\u0105 i zaburzenia uczenia si\u0119.Od czasu zamkni\u0119cia szk\u00f3\u0142 wiosn\u0105 2020 r. coraz wi\u0119cej rodzic\u00f3w poszukuje dla swoich dzieci leczenia farmakologicznego zespo\u0142u nadpobudliwo\u015bci psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD).Dowody z Wielkiej Brytanii pokazuj\u0105, \u017ce szko\u0142y nie s\u0105 super roznosicielami, jak twierdzili urz\u0119dnicy s\u0142u\u017cby zdrowia; zmierzone wska\u017aniki zaka\u017ce\u0144 w szko\u0142ach by\u0142y takie same jak w spo\u0142eczno\u015bci, a nie wy\u017csze.Du\u017ce randomizowane badanie kontrolowane wykaza\u0142o, \u017ce noszenie masek nie ogranicza rozprzestrzeniania si\u0119 SARS-CoV-2.”<\/td><\/tr> |
| 39) Nowe badanie wykaza\u0142o, \u017ce maski szkodz\u0105 uczniom fizycznie, psychicznie i behawioralnie<\/a>, Hall,<\/a> 2021 https:\/\/www.researchsquare.com\/article\/rs-124394\/v2<\/a><\/td> | „Nowe badanie<\/a>, w kt\u00f3rym wzi\u0119\u0142o udzia\u0142 ponad 25 000 dzieci w wieku szkolnym, wykaza\u0142o, \u017ce maski szkodz\u0105 dzieciom fizycznie, psychicznie i behawioralnie, ujawniaj\u0105c 24 r\u00f3\u017cne problemy zdrowotne zwi\u0105zane z noszeniem masek… Cho\u0107 wyniki te s\u0105 niepokoj\u0105ce, badanie wykaza\u0142o r\u00f3wnie\u017c, \u017ce 29,7% dzieci do\u015bwiadczy\u0142o duszno\u015bci, 26,4% do\u015bwiadczy\u0142o zawrot\u00f3w g\u0142owy, a setki uczestnik\u00f3w do\u015bwiadczy\u0142o przyspieszonego oddechu, ucisku w klatce piersiowej, os\u0142abienia i kr\u00f3tkotrwa\u0142ego upo\u015bledzenia \u015bwiadomo\u015bci.”<\/td><\/tr> |
| 40) Ochronne maski na twarz: Wp\u0142yw na stan utlenowania i t\u0119tna u chirurg\u00f3w jamy ustnej podczas operacji<\/a>, Scarano, 2021<\/td> | „U wszystkich 20 chirurg\u00f3w nosz\u0105cych FFP2 przykrytych maskami chirurgicznymi odnotowano zmniejszenie saturacji krwi t\u0119tniczej O2<\/sub> z oko\u0142o 97,5% przed zabiegiem do 94% po zabiegu, przy jednoczesnym wzro\u015bcie cz\u0119sto\u015bci akcji serca. Odnotowano r\u00f3wnie\u017c skr\u00f3cenie oddechu i \u015bwiat\u0142owstr\u0119t\/b\u00f3le g\u0142owy.”<\/td><\/tr> |
| 41) Wp\u0142yw masek chirurgicznych i masek twarzowych FFP2\/N95 na wydolno\u015b\u0107 wysi\u0142kow\u0105 uk\u0142adu kr\u0105\u017ceniowo-oddechowego<\/a>, Fikenzer<\/a>, 2020 r.<\/td> | „Wentylacja, wydolno\u015b\u0107 wysi\u0142kowa uk\u0142adu kr\u0105\u017ceniowo-oddechowego i komfort s\u0105 zmniejszone przez maski chirurgiczne i silnie upo\u015bledzone przez maski twarzowe FFP2\/N95 u zdrowych os\u00f3b. Dane te s\u0105 wa\u017cne dla zalece\u0144 dotycz\u0105cych noszenia masek twarzowych w pracy lub podczas wysi\u0142ku fizycznego.”<\/td><\/tr> |
| 42) B\u00f3le g\u0142owy zwi\u0105zane ze \u015brodkami ochrony osobistej – badanie przekrojowe w\u015br\u00f3d pracownik\u00f3w ochrony zdrowia podczas COVID-19<\/a>, Ong, 2020 r.<\/td> | „U wi\u0119kszo\u015bci pracownik\u00f3w s\u0142u\u017cby zdrowia wyst\u0119puj\u0105 b\u00f3le g\u0142owy zwi\u0105zane z PPE de novo lub zaostrzenie wcze\u015bniej istniej\u0105cych zaburze\u0144 b\u00f3l\u00f3w g\u0142owy”.<\/td><\/tr> |
| 43) List otwarty lekarzy i pracownik\u00f3w s\u0142u\u017cby zdrowia do wszystkich w\u0142adz belgijskich i wszystkich belgijskich medi\u00f3w,<\/a> Ameryka\u0144ski Instytut Stresu, 2020<\/td> | „Noszenie maski nie jest pozbawione skutk\u00f3w ubocznych. Niedob\u00f3r tlenu (b\u00f3l g\u0142owy, md\u0142o\u015bci, zm\u0119czenie, utrata koncentracji) pojawia si\u0119 do\u015b\u0107 szybko, a efekt jest podobny do choroby wysoko\u015bciowej. Codziennie spotykamy si\u0119 z pacjentami skar\u017c\u0105cymi si\u0119 na b\u00f3le g\u0142owy, problemy z zatokami, problemy z oddychaniem i hiperwentylacj\u0119 spowodowane noszeniem masek. Ponadto nagromadzony CO2 prowadzi do toksycznego zakwaszenia organizmu, co wp\u0142ywa na nasz\u0105 odporno\u015b\u0107. Niekt\u00f3rzy eksperci ostrzegaj\u0105 nawet przed zwi\u0119kszonym przenoszeniem wirusa w przypadku niew\u0142a\u015bciwego stosowania maski.”<\/td><\/tr> |
| 44) Ponowne u\u017cycie masek mo\u017ce zwi\u0119kszy\u0107 ryzyko zaka\u017cenia koronawirusem, twierdzi ekspert<\/a>, Laguipo, 2020<\/td> | „Osoby postronne nie powinny nosi\u0107 masek na twarzy, chyba \u017ce s\u0105 chore lub je\u015bli pracownik s\u0142u\u017cby zdrowia im to zaleci\u0142. „Dla przeci\u0119tnego cz\u0142onka spo\u0142ecze\u0144stwa id\u0105cego ulic\u0105 nie jest to dobry pomys\u0142” – powiedzia\u0142a dr Harries. „To, co zwykle si\u0119 dzieje, to fakt, \u017ce ludzie maj\u0105 jedn\u0105 mask\u0119. Nie b\u0119d\u0105 jej nosi\u0107 przez ca\u0142y czas, zdejm\u0105 j\u0105 po powrocie do domu, od\u0142o\u017c\u0105 na powierzchni\u0119, kt\u00f3rej nie wyczy\u015bcili” – doda\u0142a. Ponadto doda\u0142a, \u017ce problemy behawioralne mog\u0105 zwi\u0119ksza\u0107 ryzyko zaka\u017cenia. Na przyk\u0142ad, ludzie wychodz\u0105 z domu i nie myj\u0105 r\u0105k, dotykaj\u0105 cz\u0119\u015bci maski lub twarzy i dochodzi do zaka\u017cenia”.<\/td><\/tr> |
| 45) Co si\u0119 dzieje pod maskami?,<\/a> Wright, 2021<\/td> | „Amerykanie maj\u0105 dzi\u015b przeci\u0119tnie ca\u0142kiem dobre dzi\u0105s\u0142a, przynajmniej w por\u00f3wnaniu z wi\u0119kszo\u015bci\u0105 innych ludzi, zar\u00f3wno w przesz\u0142o\u015bci, jak i obecnie. Mimo to nie my\u015blimy wystarczaj\u0105co du\u017co o zdrowiu jamy ustnej, czego dowodem jest niemal zupe\u0142ny brak dyskusji na temat wp\u0142ywu zamkni\u0119\u0107 i obowi\u0105zkowego maskowania na nasze usta.”<\/td><\/tr> |
| 46) Do\u015bwiadczalna ocena zawarto\u015bci dwutlenku w\u0119gla we wdychanym powietrzu z mask\u0105 lub bez maski u zdrowych dzieci – randomizowane badanie kliniczne<\/a>, Wa\u0142ach, 2021 r.<\/td> | „Przeprowadzone w Niemczech na szerok\u0105 skal\u0119 badanie <\/sup> dotycz\u0105ce dzia\u0142a\u0144 niepo\u017c\u0105danych u rodzic\u00f3w i dzieci, w kt\u00f3rym wykorzystano dane 25 930 dzieci, wykaza\u0142o, \u017ce u 68% dzieci uczestnicz\u0105cych w badaniu wyst\u0105pi\u0142y problemy podczas noszenia os\u0142on na nos i usta.”<\/td><\/tr> |
| 47) Dzieci z <\/a>NM zmuszane s\u0105 do noszenia masek podczas biegania w 100-stopniowym upale; rodzice protestuj\u0105<\/a>, Smith, 2021<\/td> | „W skali kraju wska\u017anik prze\u017cywalno\u015bci dzieci chorych na COVID-19 wynosi 99,997%. W Nowym Meksyku tylko 0,7% przypadk\u00f3w zaka\u017ce\u0144 wirusem COVID-19 zako\u0144czy\u0142o si\u0119 hospitalizacj\u0105<\/a>. Oczywiste jest, \u017ce ryzyko ci\u0119\u017ckiej choroby lub \u015bmierci<\/a> w wyniku zaka\u017cenia wirusem COVID-19 jest bardzo niskie<\/a>, a maski nak\u0142adaj\u0105 na dzieci obci\u0105\u017cenia, kt\u00f3re s\u0105 szkodliwe dla ich zdrowia i dobrego samopoczucia.”<\/td><\/tr> |
| 48) Health Canada issues advisory for disposable masks with graphene<\/a>, CBC, 2021<\/td> | „Health Canada odradza Kanadyjczykom u\u017cywanie jednorazowych masek na twarz, kt\u00f3re zawieraj\u0105 grafen. Health Canada wyda\u0142a zawiadomienie<\/a> w pi\u0105tek i powiedzia\u0142a, \u017ce osoby nosz\u0105ce maski mog\u0105 wdycha\u0107 grafen, pojedyncz\u0105 warstw\u0119 atom\u00f3w w\u0119gla. Maski zawieraj\u0105ce toksyczne cz\u0105steczki mog\u0142y zosta\u0107 rozprowadzone w niekt\u00f3rych plac\u00f3wkach s\u0142u\u017cby zdrowia.”<\/td><\/tr> |
| 49) COVID-19: Badanie skuteczno\u015bci ryzyka zwi\u0105zanego z wdychaniem mikroplastiku podczas noszenia masek<\/a>, Li, 2021 Czy <\/a>grafen jest bezpieczny?<\/a> <\/td> | „Noszenie masek znacznie zmniejsza ryzyko wdychania cz\u0105stek (np. granulowanych mikroplastik\u00f3w i nieznanych cz\u0105stek) nawet wtedy, gdy s\u0105 one noszone bez przerwy przez 720 h. Noszenie masek chirurgicznych, bawe\u0142nianych, modnych i z w\u0119glem aktywnym wi\u0105\u017ce si\u0119 z wi\u0119kszym ryzykiem wdychania mikroplastik\u00f3w w\u0142\u00f3knistych, podczas gdy wszystkie maski generalnie zmniejszaj\u0105 nara\u017cenie, gdy s\u0105 u\u017cywane przez zak\u0142adany czas (<4 h). Maska N95 stwarza mniejsze ryzyko wdychania mikroplastiku podobnego do w\u0142\u00f3kien. Ponowne u\u017cycie masek po poddaniu ich r\u00f3\u017cnym procesom wst\u0119pnej dezynfekcji mo\u017ce zwi\u0119kszy\u0107 ryzyko wdychania cz\u0105stek (np. granulowanych mikroplastik\u00f3w) i mikroplastik\u00f3w w\u0142\u00f3knistych. Dezynfekcja ultrafioletowa ma stosunkowo s\u0142aby wp\u0142yw na wdychanie mikroplastiku w\u0142\u00f3knistego, dlatego mo\u017ce by\u0107 zalecana jako proces obr\u00f3bki masek wielokrotnego u\u017cytku, je\u015bli oka\u017ce si\u0119 skuteczna z mikrobiologicznego punktu widzenia. Noszenie maski N95 zmniejsza ryzyko inhalacji mikroplastik\u00f3w typu kulistego o 25,5 raza w por\u00f3wnaniu z brakiem maski.”<\/td><\/tr> |
| 50) Producenci stosuj\u0105 grafen pochodz\u0105cy z nanotechnologii w maskach do twarzy – teraz pojawiaj\u0105 si\u0119 obawy dotycz\u0105ce bezpiecze\u0144stwa<\/a>, Maynard, 2021<\/td> | „Pierwsze obawy zwi\u0105zane z grafenem pojawi\u0142y si\u0119 w zwi\u0105zku z wcze\u015bniejszymi badaniami nad inn\u0105 form\u0105 w\u0119gla – nanorurkami<\/a> w\u0119glowymi. Okaza\u0142o si\u0119, \u017ce niekt\u00f3re formy tych podobnych do w\u0142\u00f3kien materia\u0142\u00f3w mog\u0105 by\u0107 bardzo szkodliwe w przypadku ich wdychania. Poniewa\u017c grafen nie posiada wielu fizycznych i chemicznych cech nanorurek w\u0119glowych, kt\u00f3re czyni\u0105 je<\/a> szkodliwymi (np. jest d\u0142ugi, cienki i trudny do usuni\u0119cia przez organizm), wszystko wskazuje na to, \u017ce materia\u0142 ten jest bezpieczniejszy od swoich nanorurkowych kuzyn\u00f3w. Ale bezpieczniejszy nie znaczy pewny. Obecne badania wskazuj\u0105, \u017ce nie jest to materia\u0142, kt\u00f3ry powinien by\u0107 stosowany w miejscach, w kt\u00f3rych m\u00f3g\u0142by by\u0107 wdychany, bez uprzedniego przeprowadzenia du\u017cej liczby test\u00f3w bezpiecze\u0144stwa… Og\u00f3lna zasada m\u00f3wi, \u017ce nanomateria\u0142y techniczne nie powinny by\u0107 stosowane w produktach, w przypadku kt\u00f3rych mog\u0142yby zosta\u0107 nieumy\u015blnie wdychane i dotrze\u0107 do wra\u017cliwych dolnych partii p\u0142uc<\/a>.<\/td><\/tr> |
| 51) Maskowanie ma\u0142ych dzieci w szkole szkodzi przyswajaniu j\u0119zyka<\/a>, Walsh, 2021<\/td> | „Jest to wa\u017cne, poniewa\u017c dzieci i\/lub uczniowie nie maj\u0105 takiej samej zdolno\u015bci mowy i j\u0119zyka jak doro\u015bli – nie s\u0105 tak samo sprawni, a mo\u017cliwo\u015b\u0107 zobaczenia twarzy, a zw\u0142aszcza ust, ma kluczowe znaczenie w procesie przyswajania j\u0119zyka, w kt\u00f3rym dzieci i\/lub uczniowie uczestnicz\u0105 przez ca\u0142y czas. Co wi\u0119cej, mo\u017cliwo\u015b\u0107 zobaczenia ust jest nie tylko niezb\u0119dna do komunikacji, ale tak\u017ce do rozwoju m\u00f3zgu. „Badania wykazuj\u0105, \u017ce do czwartego roku \u017cycia dzieci z rodzin o niskich dochodach us\u0142ysz\u0105 o 30 milion\u00f3w s\u0142\u00f3w mniej ni\u017c ich zamo\u017cniejsi koledzy, kt\u00f3rzy maj\u0105 wi\u0119cej czasu sp\u0119dzonego z opiekunami”. (<\/a>https:\/\/news.stanford.edu\/news\/2014\/november\/language-toddlers-fernald-110514.html).”<\/td><\/tr> |
| 52) Niebezpieczne patogeny znalezione na maseczkach dla dzieci<\/a>, Rational Ground, 2021<\/td> | „Grupa rodzic\u00f3w z Gainesville w stanie Floryda wys\u0142a\u0142a 6 masek do laboratorium na Uniwersytecie Florydy z pro\u015bb\u0105 o analiz\u0119 zanieczyszcze\u0144 znajduj\u0105cych si\u0119 na maskach po ich za\u0142o\u017ceniu. Otrzymany raport wykaza\u0142, \u017ce pi\u0119\u0107 masek by\u0142o zanieczyszczonych bakteriami, paso\u017cytami i grzybami, w tym trzy niebezpiecznymi bakteriami chorobotw\u00f3rczymi i wywo\u0142uj\u0105cymi zapalenie p\u0142uc. Chocia\u017c test jest w stanie wykry\u0107 wirusy, w tym SARS-CoV-2, na jednej masce znaleziono tylko jednego wirusa (alcelaphine herpesvirus 1)… Po\u0142owa masek by\u0142a ska\u017cona jednym lub wi\u0119cej szczepami bakterii wywo\u0142uj\u0105cych zapalenie p\u0142uc. Jedna trzecia masek by\u0142a ska\u017cona jednym lub kilkoma szczepami bakterii wywo\u0142uj\u0105cych zapalenie opon m\u00f3zgowych. Jedna trzecia masek by\u0142a ska\u017cona niebezpiecznymi, opornymi na antybiotyki patogenami bakteryjnymi. Ponadto zidentyfikowano mniej niebezpieczne patogeny, w tym patogeny, kt\u00f3re mog\u0105 powodowa\u0107 gor\u0105czk\u0119, wrzody, tr\u0105dzik, infekcje dro\u017cd\u017cakowe, angin\u0119, choroby przyz\u0119bia, gor\u0105czk\u0119 plamist\u0105 G\u00f3r Skalistych i inne.”<\/td><\/tr> |
| 53) Zapalenie sk\u00f3ry wywo\u0142ane obowi\u0105zkowymi maskami na twarzy w czasie pandemii SARS-CoV-2: dane z 550 pracownik\u00f3w s\u0142u\u017cby zdrowia i pracownik\u00f3w nie zwi\u0105zanych z opiek\u0105 zdrowotn\u0105 w Niemczech<\/a>, Niesert, 2021<\/td> | „Czas noszenia masek mia\u0142 istotny wp\u0142yw na cz\u0119sto\u015b\u0107 wyst\u0119powania objaw\u00f3w (p < 0,001). Nadwra\u017cliwo\u015b\u0107 typu IV by\u0142a istotnie bardziej prawdopodobna u uczestnik\u00f3w z objawami w por\u00f3wnaniu z tymi bez objaw\u00f3w (p = 0,001), podczas gdy nie zaobserwowano wzrostu liczby objaw\u00f3w u uczestnik\u00f3w z diatez\u0105 atopow\u0105. Pracownicy s\u0142u\u017cby zdrowia stosowali produkty do piel\u0119gnacji sk\u00f3ry twarzy istotnie cz\u0119\u015bciej ni\u017c osoby nieb\u0119d\u0105ce pracownikami s\u0142u\u017cby zdrowia (p = 0,001).”<\/td><\/tr> |
| 54) Wp\u0142yw noszenia masek twarzowych na st\u0119\u017cenie dwutlenku w\u0119gla w strefie oddychania<\/a>, AAQR\/Geiss, 2020<\/td> | „Wykryte st\u0119\u017cenia dwutlenku w\u0119gla waha\u0142y si\u0119 od 2150 \u00b1 192 do 2875 \u00b1 323 ppm. St\u0119\u017cenia dwutlenku w\u0119gla bez maski waha\u0142y si\u0119 w granicach 500-900 ppm. Wykonywanie pracy biurowej i stanie w miejscu na bie\u017cni powodowa\u0142o st\u0119\u017cenie dwutlenku w\u0119gla wynosz\u0105ce oko\u0142o 2200 ppm. Niewielki wzrost mo\u017cna by\u0142o zaobserwowa\u0107 podczas chodzenia z pr\u0119dko\u015bci\u0105 3 km h-1 (tempo spaceru rekreacyjnego)… St\u0119\u017cenia w wykrytym zakresie mog\u0105 powodowa\u0107 niepo\u017c\u0105dane objawy, takie jak zm\u0119czenie, b\u00f3l g\u0142owy i utrata koncentracji.”<\/td><\/tr> |
| 55) Maski chirurgiczne jako \u017ar\u00f3d\u0142o zaka\u017cenia bakteryjnego podczas zabieg\u00f3w operacyjnych<\/a>, Zhiqing, 2018<\/td> | „\u0179r\u00f3d\u0142em zaka\u017cenia bakteryjnego w SM by\u0142a raczej powierzchnia cia\u0142a chirurg\u00f3w ni\u017c \u015brodowisko sali operacyjnej. Ponadto zalecamy, aby chirurdzy zmieniali maski po ka\u017cdej operacji, szczeg\u00f3lnie tej trwaj\u0105cej d\u0142u\u017cej ni\u017c 2 godziny.”<\/td><\/tr> |
| 56) Szkody wynikaj\u0105ce z maskowania dzieci mog\u0105 by\u0107 nieodwracalne<\/a>, Hus sey, 2021<\/td> | „Czy otaczaj\u0105c dzieci przez rok osobami nosz\u0105cymi maski, nie upo\u015bledzamy rozpoznawania kodu kreskowego twarzy w okresie gor\u0105cego rozwoju neuron\u00f3w, a tym samym nie zagra\u017camy pe\u0142nemu rozwojowi FFA? Czy wym\u00f3g separacji od innych, ograniczaj\u0105cy interakcje spo\u0142eczne, zwi\u0119ksza potencjalne konsekwencje, tak jak mo\u017ce to mie\u0107 miejsce w autyzmie? Kiedy mo\u017cemy by\u0107 pewni, \u017ce nie b\u0119dziemy zak\u0142\u00f3ca\u0107 dop\u0142ywu bod\u017ac\u00f3w wzrokowych do neuron\u00f3w wzrokowych rozpoznaj\u0105cych twarz, aby nie zak\u0142\u00f3ca\u0107 rozwoju m\u00f3zgu? Na jak d\u0142ugi czas ingerencji w bod\u017ace mo\u017cemy pozwoli\u0107 bez konsekwencji? To wszystko s\u0105 pytania, na kt\u00f3re obecnie nie ma odpowiedzi – nie wiemy. Niestety, z bada\u0144 naukowych wynika, \u017ce je\u015bli zaburzymy rozw\u00f3j m\u00f3zgu w zakresie rozpoznawania twarzy, mo\u017cemy nie dysponowa\u0107 terapiami, kt\u00f3re pozwoli\u0142yby cofn\u0105\u0107 wszystko, co zrobili\u015bmy.”<\/td><\/tr> |
| 57) Maski mog\u0105 by\u0107 morderstwem<\/a>, Grossman, 2021<\/td> | „Noszenie masek mo\u017ce da\u0107 agresorowi poczucie anonimowo\u015bci, a jednocze\u015bnie odcz\u0142owieczy\u0107 ofiar\u0119. To uniemo\u017cliwia empati\u0119, wzmacnia przemoc i prowadzi do morderstwa”. Maskowanie pomaga pozby\u0107 si\u0119 empatii i wsp\u00f3\u0142czucia, pozwalaj\u0105c innym na pope\u0142nianie na zamaskowanej osobie niewypowiedzianych czyn\u00f3w”.<\/td><\/tr> |
| 58) Nauczycielka londy\u0144skiego liceum nazywa maski na twarz „okropn\u0105 i niewybaczaln\u0105 form\u0105 zn\u0119cania si\u0119 nad dzie\u0107mi<\/a>„, Butler, 2020<\/td> | „W swoim e-mailu Farquharson nazwa\u0142 kampani\u0119 na rzecz wprowadzenia przepis\u00f3w dotycz\u0105cych noszenia masek „haniebn\u0105 fars\u0105, szarad\u0105, aktem teatru politycznego”, w kt\u00f3rym chodzi bardziej o wymuszenie „pos\u0142usze\u0144stwa i zgodno\u015bci” ni\u017c o zdrowie publiczne. Przyr\u00f3wna\u0142 r\u00f3wnie\u017c noszenie masek przez dzieci do „mimowolnego samookaleczenia”, nazywaj\u0105c to „okropn\u0105 i niewybaczaln\u0105 form\u0105 zn\u0119cania si\u0119 nad dzie\u0107mi i przemocy fizycznej”.<\/td><\/tr> |
| 59) Doradca rz\u0105du brytyjskiego przyznaje, \u017ce maski to tylko „koce ratunkowe”<\/a>, kt\u00f3re praktycznie nic nie robi\u0105<\/a>, ZeroHedge, 2021<\/td> | Podczas gdy rz\u0105d brytyjski og\u0142asza dzi\u015b „dzie\u0144 wolno\u015bci”, kt\u00f3ry jest niczym innym<\/a>, wybitny rz\u0105dowy doradca naukowy przyzna\u0142, \u017ce maski na twarz w bardzo niewielkim stopniu chroni\u0105 przed koronawirusem i s\u0105 w zasadzie tylko „kocem ratunkowym”… Profesor zauwa\u017cy\u0142, \u017ce „aerozole wydostaj\u0105 si\u0119 z masek i sprawiaj\u0105, \u017ce maska staje si\u0119 nieskuteczna”, dodaj\u0105c: „Spo\u0142ecze\u0144stwo domaga\u0142o si\u0119, aby co\u015b zrobi\u0107, dosta\u0142o maski, to tylko koc ratunkowy. Ale teraz to si\u0119 utrwali\u0142o, a my utrwalamy z\u0142e zachowania (…) Na ca\u0142ym \u015bwiecie mo\u017cna przyjrze\u0107 si\u0119 nakazom stosowania masek i na\u0142o\u017cy\u0107 je na wska\u017aniki infekcji, nie wida\u0107, aby nakaz stosowania masek mia\u0142 jakikolwiek wp\u0142yw” – zauwa\u017cy\u0142 Axon, dodaj\u0105c, \u017ce „najlepsz\u0105 rzecz\u0105, jak\u0105 mo\u017cna powiedzie\u0107 o jakiejkolwiek masce, jest to, \u017ce jakikolwiek pozytywny efekt jej dzia\u0142ania jest zbyt ma\u0142y, aby go zmierzy\u0107”.<\/td><\/tr> |
| 60) Maski, fa\u0142szywe bezpiecze\u0144stwo i prawdziwe zagro\u017cenia, Cz\u0119\u015b\u0107 1: Kruche cz\u0105stki masek i podatno\u015b\u0107 p\u0142uc<\/a> na uszkodzenia, Borovoy, 2020<\/td> | „Personel chirurgiczny jest przeszkolony, aby nigdy nie dotyka\u0107 \u017cadnej cz\u0119\u015bci maski, z wyj\u0105tkiem p\u0119tli i mostka nosowego. W przeciwnym razie mask\u0119 uwa\u017ca si\u0119 za bezu\u017cyteczn\u0105 i nale\u017cy j\u0105 wymieni\u0107. Personel chirurgiczny jest \u015bci\u015ble przeszkolony, aby nie dotyka\u0107 swoich masek w inny spos\u00f3b. Mo\u017cna jednak zaobserwowa\u0107, \u017ce zwykli ludzie dotykaj\u0105 r\u00f3\u017cnych cz\u0119\u015bci swoich masek. Na powy\u017cszych zdj\u0119ciach wida\u0107, \u017ce nawet maski dopiero co wyj\u0119te z opakowania producenta zawieraj\u0105 cz\u0105stki i w\u0142\u00f3kna, kt\u00f3rych wdychanie nie by\u0142oby optymalne… Dalsze badania powinny dotyczy\u0107 reakcji makrofag\u00f3w oraz innych czynnik\u00f3w immunologicznych, zapalnych i fibroblast\u00f3w na takie wdychane cz\u0105stki pochodz\u0105ce z masek twarzowych. Je\u015bli maski nadal b\u0119d\u0105 stosowane na szerok\u0105 skal\u0119, to setki milion\u00f3w ludzi b\u0119d\u0105 codziennie wdycha\u0107 w\u0142\u00f3kna z masek oraz zanieczyszczenia \u015brodowiskowe i biologiczne. Powinno to by\u0107 niepokoj\u0105ce dla lekarzy i epidemiolog\u00f3w znaj\u0105cych si\u0119 na zagro\u017ceniach zawodowych.”<\/td><\/tr> |
| 61) Maski medyczne,<\/a> Desai, 2020<\/td> | „Maski na twarz powinny by\u0107 u\u017cywane tylko przez osoby, kt\u00f3re maj\u0105 objawy infekcji dr\u00f3g oddechowych, takie jak kaszel, kichanie lub, w niekt\u00f3rych przypadkach, gor\u0105czka. Maski na twarz powinny by\u0107 r\u00f3wnie\u017c noszone przez pracownik\u00f3w s\u0142u\u017cby zdrowia, osoby opiekuj\u0105ce si\u0119 osobami z infekcjami dr\u00f3g oddechowych lub pozostaj\u0105ce z nimi w bliskim kontakcie, a tak\u017ce zgodnie z zaleceniami lekarza. Maski na twarz nie powinny by\u0107 noszone przez osoby zdrowe w celu ochrony przed zaka\u017ceniem uk\u0142adu oddechowego, poniewa\u017c nie ma dowod\u00f3w wskazuj\u0105cych na to, \u017ce maski na twarz noszone przez osoby zdrowe skutecznie zapobiegaj\u0105 zachorowaniu.”<\/td><\/tr><\/tbody><\/table><\/figure>\n\n\n\n \u0179r\u00f3d\u0142o:<\/strong> |